Peter La Serpe, die tevens terechtstond als verdachte van de moord op Kees Houtman, is reeds twee jaar op vrije voeten en heeft zich naar eigen zeggen niet meer met het liquidatieproces 'Passage' bezig gehouden. Van bepaalde dingen had hij niets of slechts weinig meegekregen, en dan alleen via zijn raadsman Mr. Jan Peter van Schaik en/of zijn assistente Mr. Francine den Hertog. 'Ik ben wel een beetje klaar met het liquidatie-proces', zei La Serpe. 'Ik heb daarom niet meer op Crimesite of Bondtehond gelezen'. Ook heeft hij zich niet voorbereid op deze nieuwe getuigenverhoren. Minder vlot kwam zijn woordenstroom daardoor niet uit zijn mond. Peter La Serpe leek meteen weer op zijn praatstoel te zitten. Voor de drie aanwezige journalisten, Peter Elberse van ANP, Paul Vugts van Het Parool en mezelf als vaste Passage-blogger van Bondtehond niet nieuw, maar voor het Hof wel en de raadsheren moesten La Serpe soms toch eventjes afremmen.
Als inleiding noemde de voorzitter van het Hof Mr. Ruud Veldhuisen enkele punten op die het Hof opvallend vindt en kenmerkend waren voor La Serpe in het voorbije Passage-proces in eerste aanleg. Niet onvernoemd wilde het Hof laten dat La Serpe de strafzaak en ook zijn rol als getuige toch wel als podium heeft gebruikt om allerlei belangen die hij zag in zijn onderhandeling met getuigenbescherming (TGB) voor elkaar te krijgen. Hij heeft dat eigenlijk als breekijzer willen gebruiken. De getuigen-bescherming heeft veel vragen opgeroepen, waarvan een deel duidelijk is geworden, maar een deel ook niet. Ook de dynamiek van de ondervragingen is het Hof opgevallen. Het Hof heeft de indruk dat er met een zekere heftigheid gevraagd en ook geantwoord is.
Wat ook niet onvernoemd mag blijven is: 'de naam die niet genoemd mocht worden' (Willem Holleeder), die weg was gelaten uit de stukken, maar later toch is genoemd, het manuscript 'De Droomgetuige' dat is gevonden op de laptop van La Serpe, de zaak Boedha (Gerrie Bethlehem), het uitwaaien van de verhoren over tal van onderwerpen waarbij ook nog wel eens het terrein van veronderstellingen en speculaties is betreden. Ook het jargon is uitgebreid, zoals 'zekerheidjes', 'in de plaats stellingen', het woord 'Serpiaans', oftewel incidenten die verhalen worden, maar die dan weer geen incidenten blijken te zijn: Baja bleek BED, dit bleek dat, het is doorspekt van dit soort predicaten en als je het dossier zo leest, vallen dat soort dingen op. De voorzitter wees Peter La Serpe op het voortbouwende karakter van het Hoger beroep. Er ligt een stevig fundament, maar er wordt vooral voortgebouwd, met andere woorden: niet alles wordt herhaald. Hoe je dat enorme brede fundament ook waardeerd, kwa stevigheid, dát is het vertrekpunt voor vandaag, aldus Mr. Ruud Veldhuisen.
Het 'plan de campagne' is dat het Hof de spits afbijt met het stellen aan vragen aan de kroongetuige. Donderdag de raadslieden in de '93-zaken, vrijdag enkele andere raadslieden. Onder andere kunnen Mr. Peter Plasman en Fred Ros vragen stellen.
De raadsheren wezen La Serpe erop dat er veel anonieme (bedreigde) getuigen figureren met namen als F1, F3, NN1-Hollowpoint en met verzoekt La Serpe, maar ook de andere aanwezige, dat daar prudent mee wordt omgegaan. Het is nogal een grote kluwe en voordat je het in de gaten hebt, verlies je dat wellicht uit het oog, als het gaat om afschermen van identiteit. Of La Serpe en anderen daar rekenschap mee willen houden door de vragen aangaande deze getuigen te bundelen, zodat het Hof eerst kan bepalen of deze kunnen worden toegestaan.
De voorzitter begon met enkele inleidende vragen:
Op 12 november 2012 heeft La Serpe zijn 'laatste woord' voorgedragen. Hij zei daarin: Ik, Guiseppe la Serpe, kroongetuige van justitie, heb samen met Jessie Remmers, Cees Houtman van het leven beroofd op de wijze waarop ik vele malen tegen uw rechtbank heb verklaard. Wij hebben dit op instigatie en in opdracht gedaan van Ali Akgun, Dino Soerel en Willem Holleeder. Ik heb aan niemand een hekel en heb ook niemand verwisseld of er voor in de plaats gesteld.
Mr. Ruud Veldhuisen: Als ik deze oneliner aan u voorhou, wat is daarop uw reactie?
Peter La Serpe: Dat klopt precies. Er zijn door advocaten veel theorieën de zaal in gegooid, over 'in de plaats stelling', over dat iets anders geweest zou zijn, of dat ik er niet bij geweest zou zijn, of dat ze niet waar zijn, er hebben verschillende theorieën de revue gepasseerd en die zijn allemaal niet waar. Wat ik daar geschreven heb, is letterlijk waar.
Mr. Veldhuisen: U heeft ook de rechtbank ook deelgemaakt van uw denkpatronen, weet u nog wat u daarover gezegd heeft?
La Serpe: Uh... ja, dat ik een plan B heb, en een plan C.
Mr. Veldhuisen: Ik wou net zeggen, niet alleen een plan B, maar ook een plan C...
La Serpe: Ja, niet altijd, maar als dat zo komt, ja.
Mr. Veldhuisen: En u heeft ook gezegd waar die denkpatronen vandaan komen. Herinnert u zich dat nog?
La Serpe: Uit het milieu uiteraard. De wijze waarop ik 30 jaar heb gefunctioneerd in het milieu, dan wordt je gelouterd, zeg maar, en dan gaan dingen eh... ja, die ontstaan, die denkpatronen. En om dat te laten vallen, is niet zo heel simpel, moet ik eerlijk zeggen.
Mr. Veldhuisen: Nu heeft u ook uitgesproken, of de wens uitgesproken, dat u nooit meer iets te maken wilt hebben met dat milieu...
La Serpe: Dat klopt.
Mr. Veldhuisen: Maar dat hoeft niet persé synchroon te lopen met het hebben van denkpatronen. Als u begrijpt wat ik bedoel?
La Serpe: Eh... nee?
Mr. Veldhuisen: Nou, dan leg ik het uit. U zegt: Die denkpatronen zijn te herleiden tot het leven dat ik heb geleid. En u zegt ook met dat leven breek ik. Je kunt zeggen, ik breek met dat leven, maar die denkpatronen kunnen zo in je systeem zitten dat dat je manier van communiceren kan verklaren.
La Serpe: Dat begrijp ik. maar die denkpatronen hebben te maken met berekening of mensen niet vertrouwen, ergens iets achter zoeken, wat motiveert mensen, wat ze niet uitspreken, allemaal dat soort dingen. En in persoonlijke relaties is dat niet echt een kwaliteit, laat ik het zo zeggen. Dan krijg je niet echt relaties. Als er geen vertrouwen onstaat, heb je ook niet echt een relatie, als u begrijpt wat ik bedoel. Daar wil ik ook mee breken, met mijn denkpatronen, maar dat is een heel persoonlijk iets. Dat heeft op zich niet zo gek veel met criminaliteit te maken, het is een effect dat criminaliteit op mij gehad heeft.
Mr. Veldhuisen: U heeft ook, laten we zeggen, de waarachtigheid van uw verklaringen heeft u willen benadrukken door te zeggen dat u 'de 8 jaar heeft opgehaald'. Dat u die als het ware zelf heeft opgehaald, omdat u die anders nooit gehad zou hebben omdat u nog niet in beeld was.
La Serpe: Dat klopt.
Mr. Veldhuisen: Er wordt op een later moment nog wel op teruggekomen, het is speculeren, maar misschien wilt u er nu iets over zeggen. Heeft de gedachte ook bestaan dat een andere verdachte u misschien voor zou kunnen zijn in het lopen naar justitie en het afleggen van verklaringen?
La Serpe: Uhm... dat is nooit mijn overweging geweest. Het is nooit in mijn gedachte opgekomen, maar als ik er nu zo over denk met de verdachten die hier nu in de zaal zitten... ik weet wat ze op hun geweten hebben, ik ben een redelijk denkend mens, een Jesse, een Moppie, een Fred...eh, nou Fred misschien nog wel, maar Jesse en Moppie zouden ook nooit een deal gesloten kúnnen hebben. Dat zou nooit worden geaccepteerd door de overheid. De enige deal die ze gesloten zouden kunnen hebben, is dat ze levenslang krijgen en dat ze dan een redelijk onderkomen krijgen, bijvoorbeeld, maar die kunnen niet zeggen... de helft van levenslang is ook levenslang natuurlijk.
Mr. Veldhuisen: En wanneer heeft u dat inzicht nu gekregen? Is dat iets wat u nu bedenkt, of speelde dat al veel eerder in uw leven?
La Serpe: Het is nog nooit in mijn hoofd opgekomen, dat eh... ik moet kroongetuige worden, want anders wordt iemand anders het. Ik heb het met Jesse wel eens gehad over Moppie. Toen ik in Nederland was, net voor ik aan hem bekend maakte dat ik kroongetuige zou worden, over sms was dat geloof ik, of over de telefoon, toen daarvoor hadden wij een gesprek gehad in Harlingen, want Jesse wou toen ook in Nederland zijn, want Moppie zat net vast toen, voor het geval Moppie erover zou denken om kroongetuige te worden, of om over te praten, laat ik het zo zeggen... 'kroongetuige' is toen niet gevallen, dat woord.
Mr. Veldhuisen: Heeft u vervolgens in de gaten gehad wat er geworden is van uw verklaringen? Heeft u het vonnis van de rechtbank gelezen?
La Serpe: Eh... nee.
Mr. Veldhuisen: Wat is geworden van uw verklaringen? U weet dat de verdediging in veel zaken de vloer heeft aangeveegd met uw verklaringen?
La Serpe: Uh... in de rechtszaak bedoeld u?
Mr. Veldhuisen: Ja.
La Serpe: Ja, uiteraard, dat is hun taak.
Mr. Veldhuisen: Ehm, mogelijk. De rechtbank heeft ook dingen gevonden van uw verklaringen. Bent u daar niet mee bekend?
La Serpe: Uh... enigszins, ik heb het niet gelezen. Ik heb het er wel even met mijn advocaat over gehad, natuurlijk. De uitspraak, het vonnis, maar ik heb het niet gelezen en ik ben er niet diep op ingegaan.
Mr. Veldhuisen: Ik hou het u stapsgewijs even voor:
De rechtbank heeft waar het gaat om die Bethlehem-zaak overwogen dat er zo ernstig rekening mee moet worden gehouden dat u strafrechtelijk betrokken bent geweest bij de gewelddadige dood van Bethlehem, dat dat betekenis heeft voor de waarde van uw verklaringen en de bewijsmiddelen in de zaken van de andere verdachten.
Als het gaat om de zaak 'Agenda', de moord op meneer Houtman, heeft de rechtbank ongerijmdheden vastgesteld die niet zijn opgehelderd en niet zijn verklaard en de rechtbank heeft een straffe conclusie verwoord in het vonnis van veel verdachten, nl de volgende: Dat er rekening mee moet worden gehouden dat u, meneer La Serpe, in weerwil van uw verplichtingen daartoe niet volledig naar waarheid heeft verklaard. En de rechtbank gaar in termen van onderbouwing daar nog iets verder in, door aan te geven dat u dat als persoon heeft laten zien in de strijd met het OM. Over de bescherming en de vormgeving van uw strijd zegt de rechtbank dat u overtuigend schriftelijke leugens in het geding heeft gebracht...
La Serpe: Mag ik daar één korte opmerking over maken?
Mr. Veldhuisen: Nee, nog niet. U moet goed luisteren even. De rechtbank zegt, en nu citeer ik:
- Dat er nadrukkelijk rekening mee moet worden gehouden dat u, meneer La Serpe, daar waar het gaat om uw eigen handelen in de zaken Houtman en Bethlehem, of uw belangen in het beschermingstraject, in staat bent de waarheid geweld aan te doen. En dan zegt de rechtbank:
- Dat maakt dat wij extra behoedzaam zijn. En dan wordt ook in feitelijke zin gefocust welke punten dat dan zijn. In Agenda, de moord op meneer Houtman:
- Het wapen dat u volgens uw verklaringen heeft gehanteerd, de Kalashnikov. De omschrijving daarvan is gebrekkig is de conclusie van de rechtbank.
- Als het gaat om de looproute die u heeft aangegeven, als het gaat om dat delict, heeft u wisselend over verklaard. En dan zegt de rechtbank:
- Dat is door La Serpe gelabeld onder de noemer 'zekerheidjes', maar dat is toch nog onduidelijk gebleven. Als het gaat om het lot van de hulzen, van de afgevuurde patronen: wisselend over verklaard.
En dan heeft de rechtbank de technische bevindingen gelegd naast de verklaringen van de dochter van Kees Houtman. En dan zegt de rechtbank:
- Daaruit leiden wij af dat met de Kalashnikov gericht is geschoten. En zo zegt de rechtbank, als het gaat om dat zaaksdossier:
- Dat het niet valt uit te sluiten is dat u de rollen heeft omgedraaid in dat dossier als het gaat om de vraag wie wat gedaan zou hebben. Is dit nieuw wat ik nu aan u voorleg?
La Serpe: Dit is uh... pffff... ontzettend vaak besproken in het proces.
Mr. Veldhuisen: Maar het gaat nu niet om de onderwepen of die besproken zijn, maar om de waardering van de rechtbank...
La Serpe: Uh... inhoudelijk is dat niet nieuw. Ik wist dat de rechtbank niet vriendelijk op bepaalde punten is geweest, alleen niet zo inhoudelijk als u het nu tegen mij verteld.
Mr. Veldhuisen: Wat is uw gedachte?
La Serpe: Mijn gedachte over dat de rechtbank dat vindt?
Mr. Veldhuisen: Ja.
La Serpe: Uh ja, ik ben er niet blij mee, natuurlijk uiteraard, maar ik kan me er wel wat bij voorstellen na het hele proces. Het is zo'n ontzettend groot proces geweest. Ik heb er over nagedacht, als je honderd keer zegt dat iemand onbetrouwbaar is, dan blijft er altijd iets van hangen. En in dit proces is het zó verschrikkelijk vaak gezegd, en al die punten zijn zó verschrikkelijk vaak tegen het licht gehouden, met name door Mr. Meijering natuurlijk, daar blijft iets van hangen. Dat kan ik mij goed voorstellen.
Mr. Veldhuisen: Waarom gebruikt u het woord 'natuurlijk' in dit verband?
La Serpe: Ghehehe, hoe bedoeld u dat?
Mr. Veldhuisen: Nou, zoals ik het zeg. U zegt 'vooral Mr. Meijering natuurlijk'. Mijn vraag is: waarom gebruikt u het woord 'natuurlijk'?
La Serpe: Omdat Mr. Meijering de meeste verhoren heeft gedaan, ook voor de andere advocaten. Die hebben afspraken gedaan, dat hij dan de verhoren zou doen. Dus... ja, daarom gebruik ik het woord 'natuurlijk'.
Mr. Veldhuisen: Ja goed, er zijn tal verklaringen denkbaar, maar dit is de verklaring die u daaraan geeft?
La Serpe: Ja.
Mr. Veldhuisen: Heeft u zich voorbereid op de getuigenverhoren die u te wachten staan de komende dagen?
La Serpe: Nee.
Mr. Veldhuisen: Helemaal niet?!
La Serpe: Helemaal niet. Ik heb sowieso geen dossier meer. Ik lees niets. Ik hou het helemaal niet meer bij. Ik heb er wel even overleg over gehad met mijn advocaat en ik heb er zelf voor gekozen om het spontaan te doen, om het eh... vanuit de bron zeg maar, door terug te kijken naar hoe het geweest is.
Mr. Veldhuisen: Ja, dat heb ik vaker gelezen: 'vanuit de bron verklaren'. Kunt u nog eens uitleggen wat u daar mee bedoelt?
La Serpe: Dat ik in de eerste aanleg, de eerste strafzaak, ook niet heel veel dossier heb gelezen, alleen dingen die heel relevant waren, op het moment dat ze plaatsvonden. Uit de bron, dan probeer ik... dat lukt niet altijd, maar dan probeer ik terug te kijken naar het moment van toen ik het meegemaakt heb, zeg maar, en dan vertel ik wat ik zie. En dat is 'de bron'.
Mr. Veldhuisen: Ja... maar als ik nu de loop van de tijd daarbij betrek en het aantal verklaringen dat u heeft afgelegd, is het dan eigenlijk voor u nog mogelijk, denkt u zelf, om een verschil te maken tussen wat u de bron noemt en wat u gaandeweg door het lezen of door het herhaald verklaren van dingen zelf bent gaan geloven? Is dat nog wel uit elkaar te rafelen voor u?
La Serpe: Er zijn natuurlijk uh, uh... het heeft invloed. Al die verklaringen die er afgelegd zijn, al die vragen die er gesteld zijn en de antwoorden die erop gegeven zijn, dat heeft invloed op die verhoren, dat is waar. Alleen wat ik zie is wat ik zie en dat is wat anders dan: ik herinner me niet wat ik verklaard heb, bijvoor-beeld. Als me die vraag gesteld wordt, zal ik me daar ook wel dingen van herinneren, maar als mij gevraagd wordt van die en die locatie en wat herinner je je daarvan, dan kijk ik terug naar dat moment, laten we zeggen een afspraak of iets dergelijks, en dan vertel ik wat ik zie. In de loop der tijd vervaagd dat natuurlijk, die dingen hebben invloed natuurlijk, ja. Verder kan ik er niks van maken...
Tot zover.
De voorzitter en de andere raadsheren bleven de kroongetuige de rest van deze procesdag behoorlijk kritisch ondervragen. Opvallend was dat Peter La Serpe zei dat hij nu waarschijnlijk wat minder stellige antwoorden zou geven op vragen die hem gesteld zullen worden, dan hij tijdens de ondervragingen in eerste aanleg heeft gegeven. Hoe gaat hij daar invulling aan geven? We zullen het gaan zien de aankomende tijd.
Donderdag zullen enkele advocaten La Serpe horen in de '93-zaken, Cobra, Opa en Tanta.
Bondtehond
128 pagina's
verschenen mei 2014
