vrijdag 28 juni 2013

'Een Amerikaan zou zeggen: 'Bring them to Justice'

De liquidaties in de Staatsliedenbuurt hebben veel stof doen opwaaien in het Amsterdamse, met name in het Marokkaanse milieu. Vrijdag vond in de Bunker een zogeheten Pro-forma zitting plaats met een van de hoofdverdachten, Anouar Benhadi aka 'Popeye', die volgens het openbaar ministerie in de Audi RS4 zou hebben gezeten en de slachtoffers onder vuur zou hebben genomen, waarbij twee dodelijke slachtoffers vielen. De rechtbankvoorzitter leidde de zitting in door de verdachte mede te delen dat hij niet tot antwoorden verplicht was en wees hem erop dat er nog geen inhoudelijke behandeling plaats zou vinden. De officier las de volgende strafbare feiten voor.


Volgens officier van justitie Mr. Maaike Bienfait wordt Anouar primair verdacht van: (1) primair moord in vereniging op de 21-jarige Saïd el Yazidi en de 28-jarige Youssef Lkhorf en subsidiair de medeplichtigheid aan deze moorden, (2) primair poging tot moord op Benaouf Adaoui aka 'Ben' en een of meer andere personen die in de Range Rover zaten en subsidiair de medeplichtigheid aan de poging tot moord op 'Ben' en een of meer andere personen, (3) primair de poging tot moord op twee motoragenten en subsidiair de medeplichtigheid aan de poging tot moord op twee motoragenten en (4) het voorhanden hebben van een doorgeladen vuurwapen op 19 maart 2013 in Amsterdam.

De de rechtbank besliste als volgt: dat Anouar Benhadi aka 'Popeye' (33) nog maximaal 90 dagen in hechtenis blijft wegens vermeende betrokkenheid bij de liquidaties in de Staatsliedenbuurt op 29 december jl. De rechtbank vond dat er voldoende ernstige bezwaren en gronden bestaan om de verdachten langer vast te houden en stelt dat de rechtsorde zodanig geschokt is dat de rechtbank besloten heeft dat in elk geval in deze fase voortzetting van de voorlopige hechtenis gerechtvaardigd is, onder meer om het OM gelegenheid te bieden het onderzoek af te ronden. Deze beslissing is conform aan de eis van het openbaar ministerie.

De officier verzocht namelijk aanhouding van de zaak omdat het een groot en complex onderzoek betreft dat nog niet is afgerond. Ze verzocht daarom Anouar Benhadi tenminste maximaal 90 dagen in hechtenis te houden. Thans verblijft de verdachte, die in 1980 is geboren, in de EBI te Vught. Officier van justitie Mr. Bienfait las vervolgens gedetailleerd voor waarvan deze verdachte beschuldigd wordt. Ze sprak van 'een grove, uiterst gewelddadige liquidatie', waarbij de daders 'militaire, pantser-doorborende munitie' hebben gebruikt. Er wordt onderzoek gedaan naar meerdere daders. Politie en justitie gaan uit van een dadergroep van 5 tot 7 man. Inmiddels zitten 3 verdachten reeds vast: Adil Adouchbak, die op 24 januari 2013 is gearresteerd, Hamza Belhadj, die afgelopen vrijdag in Marokko is gearresteerd en momenteel wacht op overlevering en de nu aanwezige Anouar Benhadi. Hij zit sedert 21 maart 2013 in voorlopige hechtenis.

Ook zit vermeend doelwit Benaouf Adaoui vast, die zich op de avond van de liquidatie in gezelschap bevond van de beide slachtoffers, en heeft een verklaring afgelegd. Hij verklaarde 'Popeye' te hebben herkend vóór deze zijn bivakmuts opzette in de Audi, vlak voor het schieten met de Kalashnikov's gebeurde. Het OM beschouwt deze verklaring als 'buitengewoon belastend'. Zeker in combinatie met de andere sporen, waaronder DNA en glassplinters, waarvan met stellige zekerheid wordt aangenomen dat dit glas van de Audi is, van waaruit van binnen naar buiten is geschoten. Er is DNA aangetroffen op de hoofdsteunen en voorstoel van de gebruikte Audi. Het gedeeltelijke DNA-profiel matcht met dat van Anouar Benhadi. Verder zijn er tipgevers die tegen de politie hebben gezegd dat Benhadi een van de schutters is geweest.

Daarnaast moeten er ook nog veel verklaringen worden uitgewerkt, onder andere van buurtbewoners en medeverdachten. Gelet op het grote aantal sporen verwacht het OM niet dat het onderzoek binnen afzienbare tijd zal worden afgerond. Het gegeven alibi door Benhadi moet ook nog worden onderzocht. Hij heeft op 25 april voor het eerst een uitgebreide verklaring afgelegd. Die vormt aanleiding om 'vanzelfsprekend' nader onderzoek te doen, aldus de officier van justitie. Er zijn nog stukken die moeten worden uitgewerkt en verspreid. Voor de volledigheid deelde de officier mede dat er sinds 22 maart in belang van het onderzoek nog stukken aan het onderzoek worden onthouden die later zullen worden toegevoegd.

Benhadi's advocaat, Mr. Rutger Lonterman, die ik nog wel kende van het Holleeder-proces waarin hij destijds Richard Geisterfer bijstond, vond dat de aanwijzingen veel te dun waren om zijn cliënt nog langer vast te houden. Het is volgens de raadsman wel goed voor te stellen dat het OM er veel aan is gelegen zo'n ernstige zaak op te lossen en de daders tot lange gevangenisstraffen te veroordelen, een Amerikaan zou zeggen: "Bring them to Justice". Er staat heel veel op het spel. De gebeurtenis van 29 december 2012, Amsterdam - Wild West, de betreurlijke dodelijke slachtoffers, het schieten op de achtervolgende motoragenten, de hele maatschappelijke impact rechtvaardigen een maximale inzet van politie en justitie. Bij een maximale inzet schuilt het grote gevaar dat men daarin doorschiet. Tunnelvisie, het een beetje helpen van de waarheid, de nadruk leggen op belastend materiaal richting verdachte en mogelijk ontlastend materiaal links laten liggen, zijn reële gevaren die op de loer liggen, dat heeft de geschiedenis wel bewezen.

De raadsman ziet daar, nu hij een goede week de zaak heeft overgenomen van zijn voorganger, al tekenen van. Hij ziet dat er stukken ontbreken en dat er maar een rechtstreeks bewijsmiddel is dat zijn cliënt aan de plaats delict koppelt en dat is de verklaring van Adaoui. "Maar ik heb hem niet", aldus Lonterman. "De verdediging krijgt maar mondjesmaat belastende snippers en daar moeten we het dan maar mee doen", beklaagde de raadsman zich. Als hij die verklaring van Adaoui nog niet eens heeft, dan houdt hij zijn hart vast. Wat staat er dan in die verklaring? Hij meent dat zijn cliënt gigantisch wordt beperkt in zijn mogelijkheden zich tegen de kennelijk belastende elementen die zouden voorkomen in de verklaring van Adaoui te verdedigen: "Daarvoor heb je wel het hele plaatje nodig".

Benhadi is op 19 maart aangehouden en ontkent iets met de zaak te maken te hebben. Hij zegt een alibi te hebben. Hij zou ten tijde van de schietpartij, zo verklaart hij op 25 april, in coffeeshop The Challenger hebben gezeten. Volgens Mr. Lonterman heeft justitie nauwelijks moeite gedaan om dit serieus te onderzoeken. De eigenaar zou pas op 11 juni, dus pas 5 a 6 weken later, zijn benaderd om hierover te worden gehoord. "Hoe kun je dan een onderzoek naar een alibi serieus nemen?": vraagt de raadsman zich onder meer af, als je pas zolang naderhand een poging hebt ondernomen de eigenaar en mogelijke andere getuigen te horen of het alibi klopt. En kennelijk heeft men het bij deze ene poging gelaten, weten we nu twee weken later. "Alleen al deze omstandigheid rechtvaardigt dat de rechtbank een einde maakt aan de voorlopige hechtenis", aldus Mr. Lonterman.

Maar al zou de rechtbank anders beslissen dan nog zou Benhadi volgens Mr. Lonterman om andere reden vrijgelaten moeten worden. Zo is het DNA-profiel een onvolledig DNA-profiel. Niet een Jasper S-je, om het maar zo te zeggen, aldus de raadsman. Het betreft een stuk minder hard DNA-spoor. Daarnaast wordt het aangetroffen op een hoofdsteun en niet op een wapen of een huls, dus het levert geen rechtstreekse link op met het schietincident.

Er zijn 36 glassplintertjes aangetroffen onder schoenen in een tuinhuisje van Benhadi dat zich vlakbij de vindplaats van de vuurwapens op een volkstuintjespark bevindt, maar er zijn 4 DNA profielen in die schoenen gevonden, waaronder van broer Ali van Benhadi, met een 2 maten kleinere schoenmaat, en 2 onbekend gebleven personen. En van 29 glassplinters is gebleken dat die niet van de Audi afkomstig zijn. En de verklaring van Adaoui is ook niet zo betrouwbaar, volgens de raadsman, want deze zegt pas een maand na het incident dat hij Popeye heeft gezien en herkend. Als hij dat nou meteen de 29e had gezegd tegen de meldkamer, van "Ik heb Popeye gezien. Hij had zijn bivakmuts niet op", dan had het 'een verklaring met kloten' genoemd kunnen worden, maar daarvan is nu geen sprake, aldus Mr. Lonterman. Het lijkt er volgens de raadsman op alsof hij dat op straat heeft gehoord. Een maand na het incident komt hij daar dan mee aanzetten, dat hij Benhadi ter plaatse zou hebben gezien. Die zou 'even geen bivakmuts op hebben gehad'? Zo zou Adaoui dwars door alle donkerte, door de licht uitstralende koplampen, door de voorruit heen, in alle stress van die gebeurtenis, cliënt in de ogen hebben gekeken.... Lonterman: Ik kan me er niets bij voorstellen...

De conclusie van Lonterman: Hij verzocht de rechtbank bij gebrek aan voldoende ernstige bezwaren de voorlopige hechtenis van zijn cliënt Anouar Benhadi op te heffen en het onderzoek naar het alibi naar de RC te verwijzen, met als reden: "Als politie en justitie geen onderzoek doen naar het alibi van cliënt, dan zal ik dat zelf bij de rechter-commissaris moeten doen... Daar wil ik het in eerste instantie bij laten".

De officier van justitie gaf vervolgens nog een lezing waar het in deze zaak om gaat en persisteerde bij haar verzoek de verdachte voor de duur van maximaal 90 dagen in hechtenis te houden.

De rechtbank besloot daar na een kort beraad dus gevolg aan te even, maar droeg het OM wel op er nog werk van te maken het alibi te onderzoeken.

Bondtehond