'Wij vinden dit ontlastend'

Een nabrandertje in het Amsterdamse liquidatieproces Passage aan het einde van deze tweede repliekdag. Rechtbankvoorzitter Mr. Lauwaars liet alle aanwezige procespartijen 's ochtends bij aanvang van de zitting weten dat er een email was binnengekomen van Mr. Nico Meijering. De nog afwezige advocaat van de verdachten Dino Soerel en Ali Akgün schreef aan de rechtbank dat hij later op de dag zou komen en dan graag het woord wilde voeren en een verzoek zou willen doen. Dit was enkel ter kennisgeving aangezien de leden van openbaar ministerie reeds klaar zaten om verder te gaan met de repliek. Mr. Betty Wind merkte op: 'Nou, spannend'.

 

De hele ochtend en begin van de middag repliceerde het OM op de verschillende deeldossiers. Officier van justitie Mr. Sabine Tammes beet de spits af met een meer algemene behandeling zoals printgegevens en de verklaringen van getuige Harrie W. en ging meteen verder met behandeling van de '93-zaak Cobra. Mr. Nanette van Ditshuyzen behandelde vervolgens de '93-zaken Tanta en Opa en eindigde de dag met de recentere zaak Indiana. Mr. Hans Oppe deed tussendoor nog Wapenhandel, Bilboa, Perugia en Oma. Sommige replieken hield men nogal kort, andere uitgebreider, maar het OM persisteerde bij alle eerder voorgedragen requisitoiren. Ik kom daar nog op terug.

Zoals gezegd, 's middags was Mr. Nico Meijering dus ook weer aanwezig om het woord te voeren en een aansluitend verzoek te doen.

Mr. Frits Lauwaars: Mijnheer Meijering...
Mr. Meijering: Voorzitter, het is mij niet gelukt het op papier te zetten. Ik kijk schuldbewust naar rechts (griffiers) en naar u. Maar dan heeft te maken met dat er wat dingen plotseling aan het gebeuren waren en mijn agenda het helaas niet toeliet om het op papier te zetten. Ik heb het wel op zo'n iPadje gezet, maar dat is helaas niet te lezen voor u, vrees ik, dus ik ga het daar maar vanaf lezen, met name.

Edelachtbaar college, soms heb je als advocaat meer stukken dan je denkt. En ik doel op stukken uit het voor u niet geheel onbekende Enclave-onderzoek, dat onderzoek naar de geweldadige dood van Endstra, waarover gisteren bericht is door het journaal en De Telegraaf hedenochtend. Afgelopen maandag ben ik daarover benaderd door een journalist, hetgeen mij in de stukken heeft doen duiken waarvan het grootste gedeelte al sedert deze zomer bij mij lag vanwege een regiezitting die eind deze maand zal plaatshebben. Kennelijk werken het journaal en de NOS sneller dan ik. Komt er ook een beetje van als je maar liefst, want dat wil ik nog wel even verklappen, bijna acht weken vakantie hebt genomen. Ja, dat kunt u niet zeggen, denk ik, maar goed... (Gelach in de zaal) Tsjaa, haha...

In ieder geval ben ik wel maandag gaan neuzen. Eerst dacht ik dat er nog heel veel stukken niet bij mij zouden zijn. Ik heb zelfs nog even contact gezocht met het OM, maar er bleken toch al een aantal dozen bij mij op kantoor te staan. Daar heeft met name een collega van mij in gekeken vanwege de tijdsproblemen. En dat heeft mij gebracht tot een aantal stukken, die wil ik u vandaag overleggen en dat doe ik bij deze. Dan denkt u van:'Nee, niet weer!', maar het is echt waar.


(Het OM onderbrak de raadsman.)

Mr. Betty Wind: Neem me niet kwalijk dat ik u interrumpeer, maar voor u die stukken aan het dossier gaat toevoegen, zouden we in deze fase niet eerste ehm... een toelichting van u moeten hebben of dat nog wel moet?
Mr. Meijering: Nou, ik vind dat geen probleem hoor.
Mr. Wind: Als u ze al rondgedeeld heeft, dan zou er zoiets kunnen onstaan van eh...
Mr. Meijering: Nee maar ik eh...
Mr. Wind: Nee dit is eigenlijk een vraag die ik aan de rechtbank zou willen stellen.
Mr. Meijering: Nou, maar daar kan ik eigenlijk gelijk op reageren. Het is eigenlijk precies zoals het gegaan is met de stukken die op 10, eh nee op 24 september zijn ingebracht. De enige manier om te kunnen bepalen door u of het de relevantie heeft, is door het aan u te geven en dat ga ik dan ook doen. Het zijn overigens niet al teveel stukken.

Mr. Lauwaars: Er is verwarring bij het OM, maar ook bij mijn collega's, dus we willen het er wel even over hebben. U kunt denk ik wel toelichten waarom die stukken belangrijk zouden kunnen zijn. Dan kunnen we het uiteindelijk aan het oordeel van de rechtbank overlaten, dus of ze van belang zijn en of ze ingebracht kunnen worden, dat kunnen we dan altijd nog zien. Maar eh...

Mr. Wind: Als ik daar nog aan toe zou mogen voegen dat het openbaar ministerie bij die La Serpe-stukken die toelichting wel gegeven heeft. Zij het vrij abstract maar de criteria van de rechtbank en de wettelijke criteria zijn toen uitgesproken...

Mr. Lauwaars: Mijnheer Meijering, de rechtbank hecht daar natuurlijk aan omdat die fatale termijn steeds kleiner wordt, dus eh... Nou ja, zeg er maar iets over...

Mr. Meijering: Ja, ik ga er zeker iets over zeggen, maar ik moet u zeggen dat mijn spreekwoordelijke bef weer bijna afviel, daar waar het OM zegt dat er een toelichting is gegeven. Want die toelichting, als ik dat nog even mag terughalen, is dan al 10 september gegeven. Vervolgens hebben wij allemaal op 24 september die stukken gekregen, maar de toelichting die natuurlijk al op 10 september is gegeven. Nee, op 10 september is er helemaal geen toelichting gegeven, er is gezegd: 'Vetrouwt u mij dat het goed komt'. En dat het van belang is voor te nemen beslissingen. Nou, ik kan u nu ook zeggen: Vetrouwt u mij dat het van belang is voor te nemen beslissingen. En de stukken die ik hier heb, nou goed ik zal het wel toelichten hoor. Het betreft in totaal iets van vijf A4-tjes, nog niet eens, waar het om gaat. Maar ik zal het hier eerst nog wat toelichten en ik heb, moet ik u bekennen, nog even bedacht in de snelheid van de dingen zoals die aan mij voorbij trokken de laatste dagen, ik kan het ook aan mijn pleitnota hechten, bij mijn duplieknota hechten, maar dat lijkt me nou niet al te correct omdat dat dan weer betekent dat het openbaar ministerie dan niet de gelegenheid heeft om daar op te reageren. En omdat het voor een te nemen beslissing van belang is en ook in belang van de verdediging. Dus daarom lijkt het mij veel beter om die stukken nu in te brengen, zodat het OM dit nog kan meenemen, omdat het gaat om het volgende:

De belangen zijn tweeledig en liggen in elkaars verlengde. Het eerste belang is een materieel inhoudelijk belang. Waar gaat het om? En dan moet ik u toch maar even meenemen, die stukken liggen hier nu voor mij. Uhm... Endstra is vermoord. Dat is niet nieuw voor u, maar daar is een onderzoek naar ingesteld, uiteraard. En dat heeft er toe geleid dat een aantal mensen is gearresteerd. Die mensen zijn op een goed moment door een u niet onbekende rechtbank weer in vrijheid gesteld. Dat is ook alweer een tijd geleden en vorig jaar oktober werd bekend dat er was gearresteerd de mogelijke schutter. De schutter in de ogen van het openbaar ministerie die deze afschuwlijke moord gepleegd zou hebben. Ik noem hem even de Rus, hij heet ook Abbasov, als ik dat goed uitspreek en die is uiteindelijk ook overgeleverd vanuit... ehm, nou dat weet ik niet eens meer, vanuit het Oosten in ieder geval, is hij overgeleverd. In oktober dacht ik, is hij in Nederland gekomen en daarna is het onderzoek verder doorgegaan met andere mensen die aanvankelijk waren gearresteerd en in vrijheid waren gesteld door de rechtbank. Die zijn opnieuw aangehouden en zijn door de rechtbank weer in vrijheid gesteld. Ik ga er even in een notedop doorheen.

De verdachte Abbasov is in maart van dit jaar jammerlijk komen te overlijden en nu blijkt dat uit de stukken waar het hier om gaat dat deze Abbasov voor zijn overlijden op 10 februari heeft gesproken met een verbalisant, T073 uit mijn hoofd gezegd en ook Mr.Tammes, hier aanwezig. Mr. Tammes, als ik het goed begrepen heb, is de zaaksofficier in die zaak. Uhm... Deze Abbasov zou hebben gesproken over de groepering rond Holleeder en deze zou ook bang zijn om te praten. Hij wilde ook niet dat informatie die hij zou willen bespreken, kennelijk dan met de recherche / dan wel officier van justitie, dat dat bekend zou worden bij die groepering rond Holleeder. Verder zou hij hebben gezegd dat Donald G. de opdracht zou hebben gegeven en de recherche gebrijpt daaruit en als je de context leest dan kun je je daar ook iets bij voorstellen dat de recherche dat zo begrijpt, maar dan moet u dat ook even lezen en ik wil ook graag dat u dat leest, dat dat dan inderdaad zou gaan om de opdracht om Endstra te vermoorden.

Hem wordt verder voorgehouden dat men weet dat hij in Thailand in verband met Mieremet, en dat is duidelijk uit dit dossier op te maken, dat hij ook in verband met Thailand is geweest. En dan maak ik weer een zijstap, want het is u natuurlijk wel bekend dat in 2005, dat is eind oktober, is eerst Hingst vermoord. Kort daarna, ik dacht op 2 november, is Mieremet vermoord in Thailand en weer kort daarna is Houtman vermoord op eh... nee, dat is op 2 november geweest. Nou ik haal het een beetje door elkaar, maar die drie mensen zijn kort na elkaar jammerlijk vermoord en daar is later ook nog eens bijgekomen Van Kleef en nog later is daar Van der Bijl bij gekomen, zoals u weet. Maar het gaat me even om die drie. Dat is van belang ook omdat ik daarna nog een zijstap ga maken naar Patrick van Lent. Dat denkt u van: Meijering, waar heeft u het nu over? Maar dat weet u nog wel van april, dat daar verklaringen van het Landelijk Parket zijn afgekomen. Maar daar om ik zo dadelijk op.

(Soerel fluisterde iets richting Meijering)

Mr. Meijering: Oh, wat zei ik dan? Oh, sorry... 'Remco van Lent', wordt ik verbeterd... Nou goed, hem wordt voorgehouden, en dan ga ik weer naar die Rus. Hem wordt voorgehouden dat men weet dat hij in Thailand is geweest in verband... dat is dus waar dan op gedoeld wordt in dit dossier, met Mieremet en hierop zou hij gereageet hebben, dat kunt u ook lezen in dit dossier: 'Weten jullie dat Ali N. daar ook is geweest?' Doelend op N. en dat is weer een van de twee verdachten in dat Enclave-onderzoek. Niet te verwarren mét (Ali Akgün - red.), alstublieft, want dat is ook belangrijk. Kortweg, voor zover dat al niet uit het dossier zou moeten blijken, brengt Abbasov zichzelf in relatie tot liquidaties van Endstra en Mieremet, terwijl de recherche hem zodanig begrijpt dat Donald G. volgens hem de opdracht zou hebben gegeven tot liquidatie van Endstra.

Verder is van groot belang dat Abbasov toch veel personen noemt, noem het maar verdachten, mensen die verdacht worden gemaakt, maar cliënten Soerel en Akgün in het geheel niet. Terwijl de naam Akgün, zelfs opgeworpen wordt door de rechercheur die met Abbasov spreekt en Abbasov daar niet op aanslaat en vervolgens een beschrijving geeft van een Ali die volgens de betrokken rechercheur, u kunt dat dan ook lezen, niet past bij een Ali die hem in dit onderzoek dan bekend zou kunnen voorkomen. Hij noemt ook een andere naam, alleen daar slaat ie niet op aan. Hij geeft dus een beschrijving die niet past bij cliënt Akgün.

Voorzitter, edelachtbaar college, ik herhaal hier nog eens dat het om Endstra en Mieremet gaat terwijl deze slachtoffers in beschuldigende zin naar cliënten toe een rol zouden spelen als het gaat om de verweten betrokkenheid als het gaat om liquidatie-organisatie. En ik onderstreep nog eens dat Abbasov cliënten, in tegenstelling tot vele andere namen die hij wél noemt, níet noemt. En wat we dan dus vervolgens kunnen vaststellen is dat, net zoals bij Remco van Lent, voor cliënt, zo noemen wij het wel, het hier om ontlastende stukken gaat. Als het gaat om die Van Lent-stukken die ik net nog even keurig bij elkaar had gezocht... ja, hier heb ik het. Ook wat betreft Van Lent speelde er dat er medio maart, april dit jaar, er in Vrij Nederland verscheen het bericht dat deze Van Lent een verklaring zou hebben afgelegd bij de Nationale Recherche in de zaak die bij het Landelijk Parket speelt in Rotterdam tegen onder meer Ronald G., waarin speelde dat Van Lent dus in Vrij Nederland had gezegd dat kortweg... ik zeg het maar even kortweg, want ik heb het artikel niet meer kunnen vinden, dat ze niet bij cliënt Soerel moesten zijn, maar dat ze bij Donald G. moesten zijn.

Dat heeft uw rechtbank er toen toe gebracht, maar dat was niet op initiatief van de verdediging, maar dat weet ik niet meer uit mijn hoofd, om ook maar eens aan het OM te vragen van: Hoe zit dat? Want u heeft nog wel iets meer dan dossiers. Het openbaar ministerie heeft toen een aantal stukken ingebracht, verklaringen van Van Lent, en ook stukken waar uit geciteerd is die dan mogelijk in verband zouden staan met cliënt Soerel. In die stukken, dat haal ik hier ook nog aan, dat is een verklaring van 2010. Let wel, 19 november 2010, en dat is twee maanden nadat cliënt was gearresteerd... cliënt Soerel was gearresteerd in Amsterdam. En daarin is te lezen, op een gegeven moment praat hij over Donald. Hij zegt: Kijk, Donald G. zit achter het stuur. Alle grote liquidaties daar zit Donald achter. Hij voegt daaraan toe: Als je drie in één week kunt doen, dan kun je wel wat. Dan heb je veel macht. Ook zegt hij iets over Mieremet en een conflict met Donald. Hij zegt: 'Dat heeft Donald geregeld'.

Nou, dat komt ook nog in andere stukken voor, in onderzoek 'Briard'. (spelt Briard) En ook daar weer wordt gevraagd naar die drie in één week. Dan hebben we het dus nogmaals over Hingst, Mieremet en Houtman. Daarin heeft deze getuige Van Lent, welliswaar van horen zeggen, maar ik heb begepen dat het openbaar ministerie zelf ook zeer veel waarde hecht aan het fenomeen 'van horen zeggen' en daar ook hele bewijsconstructies op heeft gebaseerd, concluderende tot een levenslange gevangenisstraf. Dus dat 'van horen zeggen' heeft ook zijn waarde. En dan zien we dus dat deze Van Lent heeft verklaard dat hij heeft van horen zeggen, van ene Pim is dat toe geweest, Pim K. is dat toen geweest, dat hij te horen heeft gekregen dat Donald aan het stuur zou hebben gezeten bij die drie genoemde liquidaties, waarvan er twee, nee ik moet zeggen drie, want Hingst speelt ook een rol in de criminele organisatie als ik het openbaar ministerie goed heb begrepen.

Die verklaringen zijn toen niet ingebracht door het openbaar ministerie zelf. Ik breng in herinnering, dat Mr. Wind zelf dat afgelopen dinsdag zelf heeft onderstreept, dat de verhoudingen tussen het Landelijk Parket en het Amsterdams Parket heel erg goed zijn, en we hebben kunnen zien dat het Landelijk Parket de zaak Passage goed kent en natuurlijk weet wat er van belang is. Die verklaringen zijn niet ingebracht en dat heb ik ook meegenomen in een verweer, in een vormverzuim-verweer.

Deze verklaringen van Abbasov waren, daarom vind ik het zo van belang, ook wat betreft een vormverzuim-verweer, het is niet alleen inhoudelijk van belang, maar het verweer wat ik wil gaan voeren nog in tweede termijn, is dat er hier sprake is van een vormverzuim, en waarom, omdat dit reeds op 10 februari jl. bekend was bij het openbaar ministerie. Dat is al acht maanden geleden. En dan is het wat ons betreft onbegrijpelijk dat dit openbaar ministerie, waarbij het zelfs om dezelfde officieren van justitie gaat, die stukken niet heeft ingebracht.

En waarom dan weer niet? Omdat we, als u deze stukken ziet, dan gaat het niet alleen om deze Abbasov, maar er is zelfs ook nog een andere getuige, die heb ik hier ook in opgenomen, een getuige D., en D. verklaarde dat ene C. lid was van een criminele organisatie. Ik weet zo gauw niet wie dat is, maar daar kom ik ook nog wel een keer op, dat zal ik ook nog wel een keer te weten komen, dat die lid was van een criminele organisatie die geleid werd door Willem Holleeder.

Dus we zien hier Willem Holleeder weer naar voren komen en we zien hier naar voren komen dat Donald G. in relatie tot Holleeder wordt gebracht en dat zelfs Donald G. wordt aangewezen door deze personen als de opdrachtgever van Endstra. En niet alleen dat, ook zien we hierin terugkomen dat Mieremet in relatie tot deze groepering wordt gebracht als we dit proces-verbaal op z'n waarde moeten nemen.

Ehm... Wij vinden dit ontlastend. Wij vinden dit ontlastend, dat als zo iemand aan het woord is, dat hij het over moorden heeft die cliënt verweten wordt, betrokkenheid als het gaat om criminele organisatie, maar Houtman komt ook hier naar voren, om de bocht via Van Lent weer komt ie terug. Als we dat bezien, dan vinden wij, en ik heb het vaak gezegd ook, al 5 1/2 jaar heb ik u daarmee gepest ook, als we kijken naar het bezwarenlatje, het bewijslatje wat het openbaar ministerie zelf aanhaald, dan had men zeker dit u niet mogen onthouden, daar waar deze persoon, en niet alleen Van Lent, daar waar deze persoon, deze Abbasov, het heeft over een groep Holleeder, het weer heeft over Donald G. en het tótaal niet heeft over cliënt, noch heeft over de heer Akgün waar zelfs nog met zoveel woorden naar gevraagd is.

Ehm... daar wil ik een verweer op kunnen baseren en ik heb ook daarom gezegd dat het van belang is om dat nú naar voren te brengen omdat het belang groot is en ook omdat het openbaar ministerie daar op moet kunnen reageren. Want ik denk ook dat ik de wind van voren zou krijgen als ik dat nu weet, maar daar pas bij dupliek mee ga komen. Ik rond af. Mischien na toch wel weer meer dan 20 minuten. Ook niet onbelangrijk, nee, héél belangrijk is ook dat het verhaal om deze G. zou worden opgepakt, als dat enige waarde zou hebben. Nou, u kunt zich daar nu niet over uitlaten, want u mag dat pas bij eindvonnis, maar als dat zou worden opgepakt, dan staat dat in essentie ook haaks op de verklaringen afgelegd door La Serpe.

La Serpe die immers, als het gaat om een zaak Houtman, die het heeft in belastende zin over Soerel en over Ali Akgün, nou daar heb ik natuurlijk al heel veel over gezegd in pleidooi, en ik heb kort en goed gezegd dat hij dat volgens mij uit de dikke duim heeft, maar het staat in ieder geval haaks op een andere theorie die heel duidelijk nu meer op de voorgrond treedt en dat is dat er kennelijk iets speelt rondom Holleeder, niet onbekend in dit proces. En laat ik dat ook nog wel onderstrepen, die in de visie van het OM nog steeds niet terecht zou moeten staan, kennelijk, terwijl cliënt Soerel wel terechtstaat, terwijl cliënt Akgün ook terechtstaat, maar het beeld dat nu naar voren komt, meer prangend naar voren komt, is een ander beeld wat mij betreft. Een beeld wat haaks staat op het beeld dat door La Serpe naar voren is gebracht en dat in essentie de kurk is waar het requisitoir tot levenslang, de conclusie tot levenslang, op drijft.

Dit is wat ik erover wil zeggen en voorzitter, het lijkt ook wat meer, want ik moet altijd oppassen dat je de verdenking op je laadt dat je gaat denatureren, maar de stukken heb ik oranje gemaakt om aan te geven, en het is nogmaals iets van 5 pagina's en het belang is daarom groot genoeg om dit 2 voor 12 nog aan de orde te stellen. En nogmaals, als ik het eerder had gezien deze stukken, dan had ik het natuurlijk ook al veel eerder aan de orde gesteld. Dank u wel.

Mr. Lauwaars: Dank u wel, meneer Meijering. Ik vat het even samen, opdat we het over hetzelfde hebben. Ik heb begrepen dat u uw betoog dat de heer Soerel onschuldig is in ontlastende zin wil aanvullen met stukken die u nu wil aanbieden en dat u verweer wilt voeren over het feit dat het openbaar ministerie dat had moeten doen omdat dat van belang is voor de rechtspositie van meneer Soerel in dit proces? Dat is wat u wilde. En in die stukken staat dat wat u, u citeert het niet, maar u parafraseerde dingen, die stukken onderschrijven dat omdat dat zeg maar getuigenverklaringen bevat van die meneer Abbasov en die meneer Van Lent. Begrijp ik het zo goed?

Mr. Nico Meijering: Ja, u heeft het van A tot Z helemaal goed.

Mr. Lauwaars: Ok, dan heb ik het goed begrepen. Het is in het verlengde van het antwoord op het requisitoir, vooruit, omdat u zegt: 'Dan heeft u nog een ronde bij repliek, dan kunt u daar op reageren' en u zegt: 'Dan sluit ik af bij dupliek met dit onderwerp inbegrepen'. Dat is eigenlijk de stand van zaken nu. Dat is eigenlijk de reden waarom u die stukken wilt inbrengen... Dan denk ik dat ik het openbaar ministerie maar even het woord moet geven om te kijken of ze er iets tegen heeft, of dat ze zegt: 'Het moet niet gebeuren' of 'Het moet wel gebeuren'. U kunt even een kop thee drinken voor overleg hoor, dan eh... Ja?

Mr. Wind: Ja, als we even een theepauze kunnen doen, dan eh...
Mr. Lauwaars: Ok. Dat is goed. Denkt u er even over na, Even 10 minuten pauze. Dan zijn we 15:25 terug.

Na de pauze, waarin het OM een antwoord formuleerde, werd de zaal weer gevuld.

Mr. Lauwaars: Dan geef ik nu het woord aan de leden van het openbaar ministerie.

Mr. Sabine Tammes: Dank u wel, leden van de rechtbank. Ja, vorige week is inderdaad de aanvulling van het Enclave-dossier verstrekt waarin verklaringen zitten waaruit meneer Meijering net geparafraseerd heeft. En ik stel toch nog maar eens vast dat die stukken werkelijk met de snelheid van het licht de weg hebben gevonden naar Crimesite en de NOS.

Ehm, het zijn stukken die allemaal niet van belang zijn in deze zaak, omdat wij het hebben over Passage-zaken, dat zijn allemaal individuele zaken en de stukken die in het Enclave-onderzoek zien op de zaak Enclave, de moord op uh... Endstra, en eh... terzijde nog een beetje op de moord van Mieremet en zo nog meer wat dingen, maar expliciet niet over de zaken die hier al die tijd aan de orde zijn geweest. Als dat wel zo was geweest, dan hadden wij natuurlijk uh... onmiddelijk die stukken verstrekt, uhm... en als wij hadden gedacht dat het iets ontlastends ten aanzien van meneer Soerel uh.. bevatte, dan hadden we uh... natuurlijk ook die stukken meteen verstrekt. Ik verwijs nog maar eens naar eh... stukken die meneer Meijering ook aanhaald, de verklaring van Van Lent, waar mijn collega's uit eigen beweging mee zijn gekomen, eh... juist om de verdediging in de gelegenheid te stellen om daar naar te kijken en de rechtbank heeft daar destijds ook iets over gezegd.

De raadsman zegt: Nou, het feit dat Soerel niet in die verklaringen wordt genoemd, daaruit blijkt dat ie ook helemaal niks mee te maken heeft met die zaken die daar spelen en dat moet dan weer zijn weerslag hebben op deze zaken. Maar ik vind dat wel een hele grote stap hoor. Het feit dat hij daar niet wordt genoemd, wil nog niet zeggen dat ie er niet bij betrokken is. En daar is geen onderzoek naar, maar om dat met één grote zeven-mijl stap zo te stellen, uhm.. dat lijkt me een verkeerde voorstelling van zaken. Uhm... mijn collega gaat zo iets zeggen waarvoor die stukken dan wel van belang kunnen zijn. Maar voor de Passage-zaken, daarvoor is de stelling dat de stukken niet van eh... belang zijn en dat ze dus ook niet moeten worden gevoegd.

Mrs. IJzendoorn en Wind formuleerden vervolgens ieder een visie / stelling over de stukken en Mr. Meijering reageerde daarop in tweede termijn. Het lukte me niet om het hele debat compleet te noteren omdat er tijdens de eerste termijn kennelijk rekening werd gehouden met de griffiers en er tijdens de tweede termijn sneller werd gesproken. Maar de conclusie van het OM bleef in ieder geval hetzelfde: Niet voegen. Mr. Meijering bleef bij zijn standpunt: Gezien het grote belang wél voegen.

Het debat ging zo nog een nog half uurtje door en de rechtbank besloot vervolgens om over de kwestie in beraad te gaan. Na een 20 minuten kwam de rechtbank tot een beslissing.

Voorzitter Mr. Lauwaars: De rechtbank heeft besloten maar eens een heel praktische oplossing te doen, dat heb ik al enigzins in het vooruitzicht gesteld. We beschouwen het gewoon als een na-ijlend ding bij het pleidooi van meneer Meijering, dan wel een voorschot op de dupliek waarbij u als bijlage die dingen aanhecht, dus leg ze maar over zou ik zeggen. We doen er maar heel eenvoudig over, dan weet iedereen waar we het over hebben. Het OM weet het al en dan kunnen we het debat wat u met uw verzoek verder aan wilt gaan met het OM, wat eigenlijk al geopend is vandaag, dan ehm... Ja, dat staat los van de vraag of het voldoet aan de, daar wijst mijn collega mij formeel even op, dat hebben we ook zo in raadkamer besloten, los van de vraag of het valt onder de fatale termijn criterium. Daar wilden we vanaf blijven want dat kunnen we heel moeilijk overzien. En het is ook een beetje een principiële beslissing terwijl u zegt: 'Ik had het toch overgelegd'. Toen zeiden we: 'Nou, laten we het dan maar praktisch oplossen'. Ja? Dat was het.

(Een parketwacht had de stukken reeds bij de rechters en de leden van het OM neergelegd.)

Mr. Lauwaars: Ze komen eraan... Ohw! Hahaha, ze liggen er al?! Dat was inderdaad iets sneller dan het licht ja... hahaha! 
(gelach in de zaal)

Ja, dan zijn we aan het einde van de dag gekomen en bedank ik iedereen, vooral het openbaar ministerie, bedankt voor de heldere uiteenzetting en het vele werk, nou ja, ik spreek onze achting uit voor het vele werk wat er in is gaan zitten en ik nodig iedereen dan uit, of zeg aan voor zover dat nodig is.

Op dinsdag 16 oktober, om 9:30 dan gaan we door... met de repliek.

Bondtehond

'In het riool zwemmen geen witte zwanen'

'Het zal u niet verbazen dat het openbaar ministerie het naar aanleiding van de op de laptop van La Serpe gevonden documenten aangewezen acht expliciet stil te staan bij de betrouwbaarheid van La Serpe en zijn verklaringen'. Zo luidde de eerste alinea waarmee officier van justitie Mr. Betty Wind vanmorgen het eerste deel van de repliek inleidde tijdens de zitting van vandaag. Alvorens zij aan het eerste deel van de repliek begon (beneden integraal te lezen) droeg zij echter eerst nog een introductie voor, genaamd: 'In het riool zwemmen geen witte zwanen'.  

 

             Wel de schaapjes op het droge en een zwart schaapje...?

Mr. Betty Wind: Edelachtbaar College,
Vandaag beginnen we aan onze repliek, een voor alle procespartijen welkom stapje dichter bij het eindvonnis in dit langlopende proces. De verdediging heeft in uitgebreide pleidooien talloze juridische en meer feitelijke verweren gevoerd, waarop wij waar nodig zullen reageren. Die pleidooien hebben vele zittingsdagen in beslag genomen. De repliek zal drie zittingsdagen in beslag zal nemen.

Onder meer is in het eerste deel van het pleidooi van de raadsman van Remmers, waarbij alle verdachten zich hebben aangesloten, gesteld dat de door het openbaar ministerie met La Serpe gesloten deal in strijd zou zijn met de wet en met de bedoeling van de wetgever. Vandaag zullen wij toelichten, waarom de visie van de raadsman onjuist is.

Het OM is er door verschillende raadslieden in scherpe bewoordingen van beticht met het sluiten van de deal, in het vooronderzoek en in het optreden ter zitting niet rechtmatig, niet magistratelijk en niet integer te hebben gehandeld en aan misleidende informatieverstrekking te hebben gedaan met als insteek dat het OM zich zou hebben willen onttrekken aan rechterlijke controle. Geheel onterechte beschuldigingen.

Nadat moeizaam een wettelijke regeling tot stand was gekomen, een wettelijke regeling die een heel open karakter heeft, heeft het openbaar ministerie haar weg moeten vinden met een casus die veel omvangrijker en complexer was dan de wetgever bij het tot stand komen van die regeling heeft voorzien. Daarbij heeft het OM van het begin tot het einde naar eer en geweten gehandeld, binnen de kaders van de wet en met inachtneming van alle in het geding zijnde belangen.

Met de deal in Passage en de daarop volgende beslissingen heeft het openbaar ministerie wel op juridisch en op ethisch gebied als ook qua zittingsmanagement de grenzen opgezocht.

Juridisch daar waar het gaat om de omvang van de deal en alle bijzonderheden die er kleven aan een getuige met een CIE-verleden en met alle daarbij behorende veiligheidsissues;

Ethisch daar waar het gaat om het als justitie afspraken maken met en strafkorting toezeggen aan een zelfverklaard moordenaar;

En qua zittingsmanagement gezien het grote aantal zaken en verdachten, de duur van het proces en alle perikelen daarbinnen, veroorzaakt niet alleen door de omvang van de zaak maar ook door enerzijds vergaande verdedigingsstrategieën en anderzijds incidenten veroorzaakt door La Serpe;

De getuige en verdachte La Serpe heeft het ons daarbij niet gemakkelijk gemaakt. We hebben hem leren kennen als iemand die uiteindelijk zijn eigen belangen voorop stelt en die een destructieve kant heeft, die maakt dat hij, zoals hij zelf ook heeft erkend, in staat is tot beschadiging van derden, de politie en het OM incluis. Hij is, naar hij zelf heeft toegegeven, gaan 'inkleuren' om de betrokken CIE-ers en het OM te belasten. Voor zover het betreft beschadiging van het OM en de CIE-verhoorders kan, zeker na het laatste incident, worden vastgesteld dat dit telkens samenhing met zijn overtuiging dat zijn veiligheid niet serieus zou worden genomen en die maakte dat hij in staat was om het Passage-proces telkens te verstoren met nieuwe incidenten.

Hij heeft in zijn laatste verhoren laten zien dat hij keihard kan zijn als hem dat naar zijn oordeel dichter bij zijn doelen brengt. Maar tegelijkertijd heeft La Serpe zich ook een consequente en overtuigende getuige getoond. Een getuige die onder druk van het proces ook telkens in de kern is gebleven bij hetgeen hij in zijn eerste kluisverklaringen verklaarde, een getuige dus die niet "omwille van de zaak" of "omwille van zijn eigen belangen" zijn beschuldigingen van de verdachten is gaan uitbreiden of inkleuren teneinde zijn oude criminele partners verdergaand te belasten. Later vandaag zullen wij nader toelichten hoe het OM tegen de betrouwbaarheid van zijn verklaringen aankijkt en hoe de rechtbank in onze visie die betrouwbaarheid dient te beoordelen. Toen het OM een deal met hem sloot, konden we redelijk inschatten met wat voor een type persoon we zaken deden. Daarin heeft La Serpe ons niet teleurgesteld en in zoverre is hij betrouwbaar gebleken in zijn voorspelbaarheid; te weten consistent en overtuigend in zijn verklaringen over de Passage-zaken en tegelijkertijd bijna onmogelijk als OM-partner.

Een gedweeë OM-partner hoeft een kroongetuige ook niet te zijn. Dat is waarschijnlijk ook te veel gevraagd voor deze categorie personen afkomstig uit dit door en door zieke criminele milieu. La Serpe wilde uit het criminele milieu, maar had wel bijna zijn hele leven in dat milieu verkeerd; een milieu waarin het maar beter is niemand te vertrouwen en waarin het begrip "vertrouwen" of "loyaliteit" is verworden tot een kwestie van plussen en minnen; een afweging van kansen en risico' s, waarbij de kansen alleen zien op eigen belangen.

Het is een illusie te denken dat als het OM in dit segment van criminaliteit een deal wil sluiten met iemand de beschikt over waardevolle informatie, dat zou kunnen met een brandschone, eerzame burger. Natuurlijk kan dat niet. Zoals professor Ybo Buruma het onlangs verwoordde:

"In het riool zwemmen geen witte zwanen".

Zou het OM het een volgende keer weer doen? Jazeker. Als dit is wat er nodig is om bewijs te vergaren tegen lieden die opdrachten geven tot moord en lieden die zich daarvoor laten inhuren, zal het OM opnieuw in zee gaan met zich aandienende (potentiële) kroongetuigen, die beschikken over waardevolle informatie en onder voorwaarden bereid zijn die te delen. Het OM zal daarbij altijd als grens stellen dat verklaringen van zulke getuigen toetsbaar en verifieerbaar zullen moeten zijn. Dat is bij de verklaringen van La Serpe aantoonbaar het geval.

De maatschappij verwacht van de politie en het OM dat zij ook in staat zijn om deze categorie misdadigers aan te pakken, ook als daarvoor alle wettelijke instrumenten moeten worden aangeboord en jarenlange investeringen vereist zijn. De ondermijnende effecten van het ongemoeid laten van dergelijke misdaadvormen zijn onacceptabel. Ook vandaag zijn er weer honderden politiemensen en tientallen officieren van justitie in de weer met de bestrijding van dergelijke vormen van zware georganiseerde criminaliteit. Ook personen figurerend in dit Passagedossier die nu niet terechtstaan blijven onverminderd voorwerp van onderzoek zolang daartoe aanleiding bestaat. Daar kunnen zij op rekenen en daar mag de maatschappij op rekenen.

*

Vervolgens liet Mr. Wind de rechtbank en de aanwezige raadslieden weten hoe het openbaar ministerie de repliek heeft ingedeeld.

Indeling repliek

Dinsdag 9 oktober 2012.

• De rechtmatigheid van de deal; wetshistorisch verweer van mr. Janssen (en aangesloten raadslieden) en andere verweren m.b.t. de deal.
• De betrouwbaarheid van (de verklaringen van) La Serpe, mede n.a.v. het laatste incident.
• Vermeende vormverzuimen.

                                                                                            
Donderdag 11 oktober 2012.
1. Ochtend: de 1993-zaken:
a) Algemeen.
b) Cobra.
c) Tanta.
d) Opa.

Middag:
a) Indiana.
b) Perugia.
c) Wapenhandel en Bilbao.
d) Oma.

Dinsdag 16 oktober 2012.
1. Laundry.
2. Neef 1 en 2.
3. Nicht.
4. Agenda.
5. 140 Sr. NB.

NB. In de zaak Galway persisteren wij bij ons requisitoir en heeft het pleidooi geen aanleiding gegeven tot repliek. Ook in de zaken tegen Ros is er geen specifieke repliek, omdat er in die zaken in het geheel geen pleidooi is gevoerd.


Lees hier : Deel 1 : De inleiding van de repliek van 9 oktober.


De rest van de dag klonken er vooral veel wetsartikelen en rechtsgeschiedenis. Dat laat ik op dit moment even voor wat het is. Zoals u hierboven in de indeling leest, komt het OM vanaf donderdag meer inhoudelijk terug op de verschillende zaken.

Donderdag dus verder...

*

Op 9 oktober zou voor de repliek Mr. Van de Woude, de advocaat van Maria Houtman, nog met een laatste woord komen. De raadsman was inderdaad aanwezig om nog voor de repliek van het OM een aanvulling te geven op de vordering benadeelde partij van dinsdag 6 maart. Na een korte lezing waarin hij onder meer stelde dat mevrouw Houtman en de kinderen na 2010 geen inkomen meer zouden hebben en dat momenteel het ene gat met het andere gevuld moet worden, handhaafde hij de vordering van de familie Houtman.

Bondtehond



'Dit hadden we iets anders ingeschat'

De ondervraging van kroongetuige Peter La Serpe is eerder dan verwacht donderdag jl. reeds beëindigd. Rond 15:30 besloot de rechtbank dat er voldoende vragen waren gesteld over het incident rond de gevonden stukken op de USB-sticks en laptop. 's Morgens werd La Serpe nog ondervraagd door de officieren van justitie, waarna de verdediging, met name Mrs. Meijering en Janssen, nog wat vragen kon stellen. De rechters leidden deze vragensessie in goede banen en stelden tussendoor zelf enkele aanvullende vragen.

 

Het lijkt er op dit moment vooralsnog op dat de uitleg die La Serpe geeft aan de inhoud van de naar eigen zeggen tactisch bedoelde en met opzet naar TGB-officier Mr. Marjolein Verwiel gelekte stukken wordt geslikt door het openbaar ministerie en de rechters. Op momenten kreeg ik zelfs de indruk dat de leden van het OM het allemaal wel best vonden dat La Serpe ver na de pleidooien nog even de gelegenheid kreeg om voor de rechtbank te benadrukken dat hij vooral wel erg betrouwbaar zou zijn in het afleggen van verklaringen op papier en ter zitting.

In geval van verdediging van de verdachten is dit een heel ander verhaal natuurlijk, aangezien de advocaten al vanaf dag 1 van mening zijn dat La Serpe leugenachtige verklaringen heeft afgelegd in Passage. Nu deze stukken boven water zijn gekomen en die aan blijken te sluiten bij hetgeen de verdediging  jarenlang heeft betoogd, is het niet meer dan logisch dat er maandag vanuit verdedigings-technisch oogpunt de advocaten er min of meer verheugd op reageerden en aanvankelijk de indruk hadden dat met deze stukken de waarheid eindelijk boven tafel zou gaan komen.

Het OM heeft zich naar eigen zeggen genoodzaakt gezien de verschillende stukken in het proces in te brengen, zodat men later niet beticht zou kunnen worden van het achterhouden van informatie, zegt men. Opvallend hierbij is wel het tijstip waarmee men met deze stukken voor de dag is gekomen, aangezien ze reeds op 10 april in beslag schijnen te zijn genomen, aldus een proces-verbaal van Mr. Marjolein Verwiel. Er is daarna een heel traject opgestart omdat La Serpe in beklag is gegaan via de beklagcommissie en het uiteindelijk in een civiele procedure bij de arbiter op z'n bordje is gelegd die besliste dat de genoemde laptop en USB-sticks dienden te worden teruggegeven aan Peter La Serpe.

De arbiter besliste dat het geheimhoudersinformatie betrof. De directeur van de inrichting waar La Serpe verbleef tijdens zijn detentie had de laptop en USB-sticks zolang in bewaring. Na de beslissing zou er echter niet conform de uitspraak van de arbiter zijn gehandeld en zijn de spullen niet geretourneerd aan La Serpe. De directeur zou door DJI zijn gedwongen in beroep te gaan tegen die uitspraak, aldus La Serpe. Dit beroep viel in het voordeel uit van La Serpe. Maar ja, nu men maandag met deze stukken in de rechtbank is verschenen, blijkt wel dat men ondanks de uitspraak toch in de laptop en op de USB-sticks heeft gezocht naar bepaalde documenten.

Of dit allemaal rechtmatig is, daar zal de rechtbank later nog wel een beslissing over moeten nemen. Maar het lijkt natuurlijk vreemd dat men bij het (TGB-)OM materiaal in beslag neemt zonder op dat moment kennis te hebben van de inhoud. La Serpe beweert dan wel dat hij met opzet en tactisch bedoeld tijdens een telefoontje dat getapt werd, heeft laten vallen dat ie voornemens was opnames via een USB-stick te overhandigen aan derden, maar dat wil niet zeggen dat men dan meteen wist waar men moest zoeken, tenminste op de laptop.

Je zou zeggen dat het dan bijna niet anders kan dat men wel heeft zitten bladeren in de 200 Gigabyte aan documenten. Waaronder dus veel geheimhoudersstukken van La Serpe. Ook als verdachte heeft La Serpe rechten en als blijkt dat deze geschonden zijn, zou dat eventueel gevolgen kunnen hebben voor zijn uitspraak. Dat hij bekennende verdachte is zal in dit opzicht niet zoveel uitmaken, lijkt mij.

Bij repliek zal het OM waarschijnlijk zelf een oordeel geven over de stukken. Het is nog onduidelijk of men de uitleg van La Serpe met betrekking tot de de stukken op laptop gelooft. En de advocaat van La Serpe zal ongetwijfeld bij dupliek nog betogen dat het verontachtzamen van een bepaalde uitspraak en het desondanks inzien van geheimhoudersstukken consequenties dient te hebben. Je voelt hem bijna al aankomen. Gaat Mr. Jan Peter van Schaik voor niet-ontvankelijkheid van het OM? Het OM zal ongetwijfeld betogen dat het TGB-OM iets anders is dan het zaaks-OM en dat men, ondanks het één en ondeelbare karakter van het OM, geen inzage heeft in elkaars werkzaamheden. Iets wat de kroongetuige absoluut niet gelooft. Volgens La Serpe is het allemaal één pot nat. En we hebben al vaker gezien dat men vindt dat onder de noemer veiligheid heel veel geoorloofd is.

De verdediging gelooft sowieso geen snars van de uitleg die de kroongetuige geeft aan het bestaan van deze stukken. Mrs. Nico Meijering en Sander Janssen stelden daar 's middags een reeks kritische vragen over aan La Serpe. Dit was na een tweede en laatste vragenronde door het OM in de ochtend. Voor men daaraan begon, had voorzitter Mr. Lauwaars eerst een vraag.

Mr. Frits Lauwaars vroeg of bijlage II, het manuscript 'De Droomgetuige', gezien de criteria die de rechtbank eerder had neergelegd in de beslissing van 13 december wel bij de stukken die maandag zijn toegevoegd hoorde? En wat voor bedoeling het OM daar dan eigenlijk wel mee had, aangezien dat manuscript aardig overeenkomt met de afgelegde verklaringen van La Serpe in het proces? Wel schijnt het te zijn aangevuld met persoonlijke gevoelens en een hoop frustraties van La Serpe die hij heeft opgelopen tijdens de afgelopen jaren, aldus La Serpe zelf.

Mr. Betty Wind zei dat het manuscript erbij is gedaan om het beeld dat zou ontstaan na het lezen van alle stukken (hier nog eens op een rijtje) enigszins te nuanceren. Anders zou de indruk kunnen onstaan dat alles wat La Serpe heeft geschreven gedurende zijn detentie anders luidt dan wat hij ter zitting heeft verklaard en dit stuk juist in lijn is met zijn verklaringen als getuige vanaf de CIE-kluisverklaringen en zijn verklaringen tot aan de laatste zittingsdag. De andere documenten zouden juist erg belastend kunnen zijn voor La Serpe en zouden er voor kunnen zorgen dat zijn geloofwaardigheid als getuige behoorlijk in het gedrang komt. Daarom vond het OM het noodzakelijk, ook in het belang van La Serpe, om ook te kunnen laten zien dat het document waarin hij zegt niet bij de liquidatie van Kees Houtman betrokken te zijn niet het enige is wat La Serpe erover heeft geschreven. Dus dat er ook een document is dat in lijn is met zijn verklaringen.

Mr. Lauwaars gaf er een mooie samenvatting van wat Mr. Wind zei: Als ik het goed begrijp heeft u het stuk gevoegd vanwege het dempend effect van bijlage II op de effecten van bijlage I overgelegd?
Mr. Wind: Dempend effect zijn u woorden, ik zou liever de woorden willen gebruiken die we maandag gebruikten: een nuancerender effect en een breder en beter beeld.
Mr. Lauwaars: Nou ja 'dempend', u zegt: 'We vonden dat we dat in samenhang moesten geven omdat het anders een verkeerd beeld zou geven?' Dat is eigenlijk in het kort.
Mr. Wind: Volledig correct.
Mr. Lauwaars: Zonder er een waardeoordeel te geven door 'dempend' te nemen, he he. Ik vond het wel zo'n mooi woord, haha.
Mr. Wind: Ja, ik vind het ook prachtig, maar uit het woord zou ook kunnen worden afgeleid dat we als enig doel zouden kunnen hebben gehad om die andere stukken wat minder ernstig te maken. Dat is niet de bedoeling.
Mr. Lauwaars: Ok, dus het gaat om de samenhang, een beter beeld.


Vervolgens kregen de officieren van justitie nog gelegenheid enkele vragen aan La Serpe te stellen. De antwoorden kwamen in grote lijnen overeen met hetgeen hij maandag reeds verklaarde. Meteen daarna was het de beurt aan Mr. Nico Meijering de kroongetuige kritisch te ondervragen.

Dat La Serpe en Meijering elkaar niet zo liggen is wel duidelijk geworden gedurende het Passageproces en werd tijdens deze vragensessie weer even extra onderstreept. Om het minste of geringste moest de rechter er weer aan te pas komen om de twee uit elkaar te houden. Wat dat betreft krijg je als toeschouwer de indruk dat La Serpe feilloos aan weet te voelen van welke persoon hij veel, zo niet het meeste te duchten heeft als het gaat om het boven tafel krijgen van ongerijmdheden in zijn verklaringen. Hij is ook degene die zich vaak aangevallen voelt, ook niet geheel onlogisch natuurlijk, terwijl Meijering vaak de rustheid zelfe blijft.

Hier volgen enkele losse delen uit het verhoor door Mrs. Meijering, Janssen en Lauwaars. Ik spring straks in op het moment dat Meijering vragen stelt over een van de stukken die volgens La Serpe leugenachtige verklaringen zouden zijn, wat Meijering overigens niet gelooft. Het verhaal over het met opzet laten vinden van deze stukken wil er bij de verdediging niet in.

Het blijft natuurlijk ook een vreemd verhaal, dat spelen met de waarheid. Een kroongetuige hoeft / moet maar 1 ding doen en dat is naar waarheid verklaren en niet dingen gaan zitten inkleuren, zwaarder aanzetten of anders formuleren. Waar is het begin en waar is het einde? Dat is niet gelogen, dit weer wel, dat andere weer niet. Oh nee, wacht eens, dat was niet gelogen maar alleen kunstig geformuleerd en/of wat zwaarder aangezet om mijn dingetjes te bereiken.... Als ik rechter zou zijn, zou ik de draad denk al lang kwijt zijn.

Dat mengen van de waarheid met leugens of andersom doet de waarheidsvinding in elk geval geen goed. Doet me trouwens denken aan het verhoor ter zitting van getuige Rob de Wit (r.i.p) in maart 2011, onder meer over een theorie van La Serpe m.b.t. deze "strategie" die hij wel vaker zou toepassen, aldus De Wit. 
(Lees de twee na laatste alinea.)

Het verhoor (samenvattingen):
Mr. Nico Meijering: Ik citeer de volgende alinea: 'Eerst dacht ik dat alleen Karel en Henk en mogelijk Mr. Boonstra op de hoogte waren van het broodje aap gehalte van die Holleeder-verklaring. Later echter toen ik al kroongetuige was, is in een gesprek tussen Sander de Haas en mijn toenmalige advocaat Speijdel iets in het gesprek voorgevallen waardoor Mr. Speijdel begreep dat mijn achtergehouden verklaring over Willem Holleeder een broodje aap was'. Dit is ook allemaal gelogen, toch?
La Serpe: Dat klopt.
Mr. Meijering: Dat klopt dat het gelogen is hè?
La Serpe: Dat klopt dat het gelogen is, ja.
Mr. Meijering: Hier in de volgende alinea haalt u Sander erbij, niet deze Sander Janssen, kennelijk doelend op Sander de Haas, dat die dus ook op de hoogte moest zijn dat de verklaring vals was. Heeft u zich gerealiseerd dat u meneer De Haas in de problemen kon brengen?
La Serpe: Die vraag heb ik al beantwoord, ik heb gezegd dat ik ze allemaal opoffer als het om de veiligheid van mijn familie en mezelf gaat. Als u dit nog een keer of vijf gaat vragen, is dat mijn antwoord.

(....)

Mr. Meijering: Ja, even iets verderop: 'Alleen door openheid te geven, kan ik daar iets in forceren. Dat heeft als gevolg dat ik mijn civiele positie kwijtraak en alle CIEers en OMers tegen mij krijg die mij kapot zullen maken en mijn veiligheid schennen door gegevens over mij aan de media te verspreiden'. Ik heb twee vragen aan u. Is er ooit wel eens door een officier of iemand van TGB of... nou rechercheur, mensen van de overheid gezegd dat ze u kapot zullen maken als u een richting in slaat die zij niet willen?
La Serpe: Ik heb daarover een document in de rechtbank ingeleverd waar dat in staat, dus dat is allemaal erkend.
Mr. Meijering: Maar heeft iemand ooit het woord 'kapot' gebruikt?
La Serpe: Eh, niet aan mij, maar dat staat in dat document.
Mr. Meijering (ongeduldig): Ja maar zegt u nou nog even!
La Serpe (geïrriteerd): Ja, dat klopt, dat staat in dat document!
Mr. Meijering: En wie heeft dat gezegd?
La Serpe: Sander de Haas heeft dat tegen mijn advocaat gezegd. En sterker, ik heb het in de rechtbank ook verteld.
Mr. Meijering: En hij heeft het woord 'kapot' gebruikt hè?
La Serpe: Dat ik kapot gemaakt zou worden door het OM. Ja.
Mr. Meijering: Ok, hij heeft het woord gebruikt. Duidelijk.
La Serpe: Maar dat staat volgens mij ook in het document wat ik hier bij de rechtbank ingediend heb, dus... Dat past hier goed in.
Mr. Meijering: Ja, dat past hier goed in.

(....)

Mr. Meijering: Is er nou sprake geweest van één van de verhoorders of een rechercheur die heel... ja, die sterk twijfelde over uw verklaring en over uw betrokkenheid. Waar of niet waar?
La Serpe: Ik zei al... Zoals u dat zegt is het niet waar. Want hij maakte nog een opmerking, ik weet niet meer wat hij zei, maar hij maakte een opmerking, waar ik in ieder geval...uh....die ik..uh..uh..uh..terug heb gebracht in dit verhaal.

Mr. Meijering: En dat was Henk?
La Serpe: Nee, dat was die vreemde rechercheur voor mij. Die maakte een opmerking en Henk die zei uh... dat we doorgingen met het verhoor. Of die uh... ja, hij zei niet we gaan door met het verhoor, ik weet niet wat hij zei in ieder geval maar de..uh..de..uh..uh..het gevolg was dat we doorgingen met het verhoor.

Mr. Meijering: Maar wat voor opmerking heeft ie nou gemaakt dan?
La Serpe: Dat weet ik niet meer. In ieder geval een uh... vragend.
Mr. Meijering: Maar twijfelde hij sterk, of was het een...
La Serpe: Nee, ik zei al, u neemt deze verklaring als zijnde de waarheid, maar dit is de waarheid niet. Ik heb hem sterk aangezet. Hij maakte een opmerking en ik heb hier gezet... wat heb ik hier gezet? Dat het verhaal over Houtman niet klopte. Dat is aanzienlijk te sterk aangezet.

Mr. Meijering: Ja. Maar nou schrijft u op 29 maart, heeft u de rechtbank laten weten, en dat is onder punt 1: 'De CIE twijfelde sterk aan mijn directe betrokkenheid bij de liquidatie van Kees Houtman'.
La Serpe: Ja, sterk aangezet...geformuleerd.

Mr. Meijering: Dus dat was toen ook niet waar in die verklaring van 29 maart?
La Serpe: Nee, dat ziet u verkeerd. Dingen zijn niet waar of niet waar. In die verklaringen die ik in de rechtbank heb afgelegd, daar heb ik wel of niet geformuleerd, wel of niet gekleurd. Net zoals u.

Mr. Meijering: Nee maar, kijk, we kunnen wel weer allerlei...
La Serpe: Nee, maar u kunt mij blijven praten alsof ik een leugen verteld heb, ik..lieg..niet..onder ede. Punt.

Mr. Meijering: Ik lees het u nog een keertje voor. Ja, u mag het noemen zoals u wil hoor. U mag het formuleren noemen, dat mag allemaal, en blijft u het vooral ook zo vaak mogelijk doen als u dat wilt, maar, 'De CIE twijfelde 'sterk' aan mijn directe betrokkenheid bij de liquidatie van Kees Houtman'. Waar of niet waar?
La Serpe: Uh... daar heb ik zwaar aangezet, gekleurd en geformuleerd. Uh..de..uh..ut uh..als ik ut nu helemaal terughaal, de inhoud weet ik niet meer, maar de uh... rechercheur maakte een uh...uh... 'questionable remark'. Ik weet niet het Nederlandse uh...

Mr. Meijering: En dat is één keertje geweest?
La Serpe: Dat was één moment, ja.
Mr. Meijering: Ja, dan lees ik verder: 'In het kluisverhoor wilde Z036 'verschillende keren' ingrijpen en aan de orde stellen dat wat ik vertelde niet kón kloppen'.
La Serpe: Dat kan ik me niet meer herinneren.
Mr. Meijering: Waar of niet waar?
La Serpe: Dat kan ik me niet meer herinneren.
Mr. Meijering: Dat kan ik me niet meer herinneren. Ja?
La Serpe: Nee.
Mr. Meijering: Ja. Er staat nog iets: 'Maar werd door Henk terug gevloten'.
La Serpe: Nou, volgens mij slaat dat 'terug'op die uh... remark, die ik net zei.

Rechter: Meneer Meijering, kunt u precies zeggen uit welk document u nou citeert?
Mr. Meijering: Oh sorry, dat is het document van 29 maart 2012. Ehm, dat begint ook met 'Geachte rechtbank', het is een heel groot stuk met die bijlage. Weet u het nog?
Rechter: Ja dat weet ik zeker nog, maar heeft u ook een documentnummer en een proces-verbaal? Dan weten we in ieder geval zeker waar u het over heeft.
Mr. Meijering: Ja sorry, dat ga ik er even bij zoeken, want wij hebben het hier los. Maar mag ik nog even mijn puntje afmaken? Ja sorry, hij zit ook achter het PV.
Rechter: Nee maar meneer Meijering, ik zie het ook aan het einde van het manuscript van pagina 235.
Mr. Meijering: Ja, die wilde ik eigenlijk nog een beetje stilhouden, maar eh...
Rechter: Nou, dan is-ie bij deze verklapt, aangezien we graag de dingen zien aankomen...
Mr. Meijering: Ehm... Ik ga er nog even op door: 'Ik werd door Henk terug gevloten. Ook in het gesprek tijdens de lunch tussen Z036 en mij en Henk geloofde Z036 niet dat ik direct betrokken was bij de liquidatie van Kees Houtman'. Waar of niet waar?
La Serpe: (zucht) Meneer Meijering, ik heb mijn antwoord net al gegeven. Ik wil er nog wel bijzeggen, ik heb mijn verklaring als verdachte afgelegd en als getuige heb ik altijd naar waarheid verklaard.

Mr. Meijering: Ja, maar u zit hier nu als getuige en...
Rechter: Even een puntje van orde, want we zaten eigenlijk in de vragenronde van meneer Janssen. U zou maar een vraagje stellen en nu wordt het een hele vragenronde.
Mr. Janssen: Oh nee hoor, maar anders ga ik hierna. Ik weet niet hoelang meneer Meijering nodig heeft voor dit thema?
Mr. Meijering: Nou, dit is het laatste stukje wat ik nog één keer aan meneer wil vragen en ik zou graag willen dat meneer die vraag beantwoord. Want meneer is hier nu als getuige. En dan lees ik het nog één keer voor: Ook in het gesprek tijdens de lunch tussen Z036 en mij en Henk geloofde Z036 niet dat ik direct betrokken was bij de liquidatie van Kees Houtman'. Dus 'tijdens' de lunch. Ik vraag aan u, is dit waar of is dit niet waar?
La Serpe: Sorry? Ik was even met mijn advocaat aan het praten maar uh..uh.u nog een keer?
Mr. Meijering: Ook in het gesprek tijdens de lunch tussen Z036 en mij en Henk geloofde Z036 niet dat ik direct betrokken was bij de liquidatie van Kees Houtman' Waar of niet waar?
La Serpe: Zwaar aangezet.
Mr. Meijering: Is er tijdens de lunch gesproken door Z036, ja of nee?
La Serpe: Uh...uh...wij hebben zeker gesproken. Ja.
Mr. Meijering: Nou ik neem het straks wel weer op, want ik kom nu teveel in het vaarwater van mijn collega. Ik kom later bij u terug, meneer La Serpe.
La Serpe: U uh... dat staat u vrij.......Hoeeeeeeewhhhhhhh !! (treiterig toontje)

(....)

Hierna stelde Mr. Sander Janssen enkele vragen:
Mr. Janssen: U zegt, ik heb deze stukken geschreven bedoeld als mijn strafrechtelijke verdediging die ik gebruikt zou hebben als ik de deal zou kwijtraken. Om te voorkomen dat ik 16 jaar zou krijgen.
La Serpe: Mogelijk zou gebruiken.

Mr. Janssen: Ja. En u heeft daar ook overleg over gehad en in dat kader die stukken ook voorbereid.
La Serpe: Ik heb die stukken voorbereid en heb overleg gevoerd uh uh, in de veronderstelling dat het OM de deal op zou kunnen zeggen.

Mr. Janssen: Ik begreep ook als ik u goed begreep maandag, dat u dat ook gerechtvaardigd vond als de deal opgezegd zou worden, omdat u dan immers nog maar... of maar... dat u verdachte bent en dat u dit dan naar voren zou moeten kunnen brengen zoals dat hier is opgeschreven.
La Serpe: In theorie is het zo dat een verdachte natuurlijk alles mag wat hij vind eh... de wijze waarop hij zich mag verdedigen zonder daar op enige andere manier verantwoording af te leggen in geval men vragen zou stellen met betrekking tot die verklaring. Alleen, waarom ik dat gezegd heb, is om de volgende reden. Voor mij is het één traject. Punt! Ik geen veiligheid, jullie geen verklaringen. Dat is een hele simpele manier, maar uiteindelijk komt het daar op neer. En that's it.

Mr. Janssen: Ja, dat heeft u meerdere keren gezegd, maar ik moet zeggen door het lezen van dat manuscript van u, waarin u uitvoerig ingaat, nou ja, hoe aardig u de CIEers vond en hoe aardig u meneer De Haas eigenlijk vond in het begin. Dat hij zijn nek voor u had uitgestoken en dat u hem wilde bedanken, etc. etc., dat eigenlijk moeilijk te rijmen valt met dit document waarin u hen feitelijk gebruikt en ernstig beschadigd om uw verklaring neer te leggen.
La Serpe: Dat klopt, dat heeft twee redenen. 1: Meneer de Haas is uiteraard met vele gezichten betrokken geweest bij mijn zaak. Hij is als CIE officier, maar ook als regiseur zeg maar van de deal hè, uiteindelijk is ie betrokken geweest. Maar daarna als TGB-onderhandelaar. Ik weet niet of je dat zo kunt zeggen, maar als katalysator tussen Verwiel en mij is ie aan de slag gegaan. En later is ie hoofd juridische zaken Procureurs-generaal en de documenten komen dan ook via hem, hij is op vele manieren betrokken geweest en niet altijd even vriendelijk als in het begin. En daar komt bij, ik dacht op het moment dat als ik geen deal heb, ik geen veiligheid heb, jullie geen verklaringen. En dat betekent in mijn ogen dat een heel belangrijk aspect van de verdediging zou moeten zijn, en dat zou dan door uw partij allemaal opgepakt moeten worden, is de bron besmetten. En dat is Sander de Haas. En de CIE. Sneu voor die jongens, maar ik ga geen 16 jaar voor die jongens zitten, hoe fijne snuiters het ook zijn.

Mr. Janssen: Dat klinkt tamelijk rücksichtlos, om maar een mooie Duitse uitdrukking te gebruiken.
La Serpe: Met alle respect, het alternatief was dat ik 16 jaar moest zitten. Dat vind ik nogal rücktsichtlos van het OM. Daar ga ik geen discussie over voeren, want ik ga geen 16 jaar zitten. In mijn gedachte.
Janssen: Ja... Nee uw overwegingen zijn glashelder.

(....)

Rechter: Is er nog iemand die een vraag heeft?

Mr. Lauwaars: Ja, ik heb nog wel een vraag. Ik heb dat wel vaker, meneer La Serpe, ik heb het allemaal zo gehoord en dan blijf je toch met bepaalde dingen. Ehm... ik wou u vragen, een beetje ingewikkelde vraag. Deze stukken die zijn zeg maar, ja, deze stukken, de bijlage I met name heb ik het over, met alles wat erbij hoort.
La Serpe: Dat zijn de verklaringen?
Mr. Lauwaars: Die verklaringen, ja... ja, dat Holleeder-stuk. Als je nou druk... als ik daar nou over nadenk en ik hoor dat de hele dag zo... als je nou druk op de TGB wilt zetten, in dit geval op mevrouw Verwiel, kan ik me niet voorstellen dat je dat zo uitgebreid en overtuigend moet doen en daar op schrift over fantaseren, of dat een enkele mededeling via uw advocaat tegen mevrouw Verwiel, zo zie ik het dan maar voor me heel plastisch, en dat je de boel onderuit gaat halen door het allemaal te ontkennen wat u hebt gezegd op de zittingen en enzovoort, enzovoort. Dat zou op zich al voldoende zijn. Waar... Of het waar is of niet, wou ik er nog bij zeggen. Dat doet er niet toe, want het feit dat het in de openbaarheid zou kúnnen komen, dat u zegt ik herroep alles wat ik in vijf jaar gezegd heb, of essentiële gedeeltes, daar zou het openbaar ministerie behoorlijk van schrikken. Dus waarom deze uitgebreide, zo overtuigend mogelijk, dat 'gulzige' was mij ook opgevallen, de gulzige blik van meneer De Haas, meneer Meijering heeft ze ook genoemd al die dingen, waarom zo ingekleurd dat het overtuigend zou moeten zijn? Waarom zou het overtuigend moeten zijn en waarom zou een enkele mededeling dat u de kont tegen de krib gooit en alles gaat ontkennen niet genoeg druk opgeleverd hebben? Dat is de vraag.
La Serpe: In de afgelopen jaren, alleen hier in de rechtbank heb ik dat al een keer of tien gedaan. Dus dat was niet echt verrassend meer naar die kant toe. Ik heb dit bedacht, omdat ik mijns inzien eigenlijk maar twee middelen had, één was het proces natuurlijk, en het tweede was de opnames. Ik heb alleen gerealiseerd als ik de opnames openbaar maak... uh... de opnames waren uh.. uh.. een uh.. onderhandelingsmiddel, maar niet eentje, en dat heeft het TGB heel goed gerealiseerd, maar niet eentje wat ik ongedaan kon maken. Dus ik had er eigenlijk maar heel beperkt iets aan. Ze wilden ze heel graag hebben, maar ik kon er verder niet zo heel veel mee. Dus het enige wat voor mij overbleef, waar ik gewicht mee in de schaal kon leggen, was dit proces. Ik heb al een keer of tien gezegd in de rechtbank, ik stop met getuigen, ik ben al een keer of tien gestopt met getuigen en dat heeft vele malen tot een gesprek geleidt. Alleen de laatste tien maanden, twaalf, ik denk een jaar bijna, is dat niet meer het geval geweest. Terwijl ik wel in de rechtbank uh... nog effecten heb gecreëerd, zeg maar. Dus uh... ja, de strijd is veel harder geworden en uh... de tactische middelen steeds ingewikkelder.
Mr. Lauwaars: Ok.
La Serpe: Ik weet niet wat ik allemaal moet zeggen.
Mr. Lauwaars: Dank u wel.
Rechter: Ik kijk nog even rond.
La Serpe: Daar komt nog een vraag van die kant hoor, let op.
Rechter: Ik kijk naar het openbaar ministerie of er nog dringende behoefte is om eh...
Mr. Betty Wind: Ik zit hier goed en we zijn er eigenlijk even stil van dat eh... de vragen op zijn. Dit hadden we iets anders ingeschat.

(....)

De rechters willen zo spoedig mogelijk verder met de repliek van het openbaar ministerie, echter de officieren van justitie hebben naar eigen zeggen nog wel extra tijd nodig om deze laatste informatie te verwerken.

Na een discussie waarin het OM het zwaar te verduren kreeg van de advocaten, maar ook van de rechters omdat de officieren bleven bij het standpunt dat men niet meteen op maandag 4 oktober, maar pas de 9e, verder kunnen met de repliek. Het OM zei dat dat niet zou gaan lukken. Dit stuitte dus op veel onbegrip en irritatie bij de verdediging en de rechtbank.

Rechtbankvoorzitter Mr. Lauwaars gaf Mr. Betty Wind zelfs nog een uitbrander(tje) toen ze na enkele suggesties van de kant van de advocaten opmerkte: Ontzettend interessant hoe iedereen doende is onze agenda in de delen...

Mr. Lauwaars: Nee, nee, sorry dat ik het zeg, het is niet uw agenda. Het is de agenda van dit langlopende proces waarvan iedereen ongelovelijk goed op de hoogte is dat het nou eens een keer afgerond moet worden! Dat is u wel bekend, het gaat niet alleen over uw agenda, het gaat over de agenda van alle mensen hier.

Uiteindelijk is het rooster na een kort beraad geworden:

Repliek: Oktober: 9 + 11 + 16 + 18 (uitloopdag)
Dupliek: Oktober 29 + november: 1 + 2 + 8 + 9 + 12 (uitloopdag)

Op 9 oktober komt voor de repliek Mr. Van de Woude, de advocaat van Maria Houtman nog met een laatste woord.

Bondtehond