De actualiteit heeft dit interview intussen ingehaald nu blijkt dat de gemeente Amsterdam Marcel Kaatee zijn vergunning volgens de laatste berichten weigert te verstrekken. Ondanks zijn vrijspraak blijft men Kaatee zien als stroman van Willem Holleeder. Met de wet Bibob in de hand wil men hem binnen een aantal weken van de Wallen jagen. Des te intressanter dus om te lezen hoe Kaatee over de overheid denkt en lieden die het kennelijk maar niet lukt te wennen aan het idee dat Kaatee als onschuldig man door het leven zou behoren te kunnen gaan.
Terug naar die ochtend in Februari:
"Bakkie koffie?", vroeg de sympathieke Kaatee, en nam me mee naar binnen. Een schoonmaakster legde de laatste hand aan het schoonmaken van de gokkasten. De eerste klant had al plaatsgenomen achter een elektronische roulettetafel. Het bekertje euro’s voor hem was waarschijnlijk de eerste omzet van Redlight Casino die dag.
We kennen Marcel Kaatee vooral als voormalig verdachte uit het Holleeder-proces. Het Openbaar Ministerie beschuldigde hem er jarenlang van te hebben gefungeerd als een criminele boekhouder van de tot 9 jaar celstraf veroordeelde Willem Holleeder. Ten onrechte zo bleek, want hij werd in Hoger Beroep volledig vrijgesproken.
De behandeling van de strafzaak tegen Holleeder en de medeverdachten begon in 2007 en was het eerste proces waarover ik onder pseudoniem 'Bondtehond' verslagjes begon te schrijven voor Crimesite. Een spannende tijd waarin ik veel leerde, onder meer dat rechtspraak niet altijd leidt tot rechtvaardigheid. Hoewel vrijgesproken wordt Kaatee bijvoorbeeld nog steeds achtervolgd en dwarsgezeten door de overheid vanwege de rol die het O.M. hem destijds toedichtte. Ik was daar wel benieuwd naar en ook hoe het met zijn vriendin Priscilla Jourdan gaat, auteur van het boek Gangsterliefje tegen wil en dank en tegenwoordig galeriehoudster op de Wallen. Haar boekpresentatie in Oliver’s, een bijzonder sfeervol etablissement tussen de hoge kantoorreuzen gelegen aan de Zuidas, was de laatste gelegenheid dat ik Marcel had gesproken. Vanwege tijdgebrek besluiten we na de koffie ons gesprek een andere keer voort te zetten.
Twee maanden later op een vrijdag meld ik me klokslag 14:00u in de speelhal. De kassier belt meteen naar de baas. Ik kijk om me heen en stel vast dat het een nette zaak is, alles goed geregeld. De automatenhal had vroeger een open voorpui waar iedereen zo in- en uit kon lopen. Nu is er een toegangscontrole. De tijden veranderen. Niet dat er in de Molensteeg nu meer toezicht of bewaking nodig is dan vroeger toen de Zeedijk en haar zijstraatjes en steegjes als de Molensteeg vergeven waren van drugsdealers en junks. Het tegenovergestelde. Wat dat betreft is de Wallenbuurt erg opgeknapt. Je kunt er nu rustig over straat slenteren zonder voortdurend op je hoede te zijn.
Marcel komt vanuit zijn kantoor aanlopen, groet me en stelt voor om samen te gaan lunchen in een van de vele Aziatische restaurantjes op de Zeedijk. Het is rustig in de steeg. Er lopen enkele toeristen langs het casino en twee dames van lichte zeden wenken me en proberen me voor de tweede keer naar binnen te lokken met hun lach. Helaas dames. Onder het lopen vraag ik aan Marcel: "En dit zou de crimineelste straat van Amsterdam zijn?" Kaatee begrijpt onmiddellijk dat ik doel op het artikel dat in december in Het Parool heeft gestaan waarin de Molensteeg door misdaadjournalist Bart Middelburg als ‘de crimineelste straat van Amsterdam’ werd omschreven. De journalist lijkt een heel andere Molensteeg te bedoelen dan waar we nu in lopen. “Hoeveel ondernemers of pandeigenaren in de Molensteeg denk jij dat die verslaggever voor zijn artikel heeft gesproken,” vraagt Marcel. Ik had geen idee. “Geen enkele”, zegt Kaatee voordat ik kon reageren op zijn vraag. “Van hoor en wederhoor heeft ie kennelijk nooit gehoord."
Volgens Marcel spelen er bij Het Parool andere motieven om de Molensteeg te criminaliseren. De krant schetst al jaren een zo negatief mogelijk beeld van de Wallen om het veronderstelde draagvlak in stand te houden om de plannen van wethouder Lodewijk Asscher kritiekloos uit te kunnen voeren. Asscher en toenmalig burgemeester Cohen vonden dat de onderwereld de baas was op de Wallen. Alle criminele elementen moesten uit de buurt verdwijnen. Wat de gemeente betreft is Kaatee zo’n crimineel element, ook al is hij vrijgesproken. Kaatee moet neer. “Als je ziet hoe zo'n journalist over mij schrijft. Er zou zogenaamd gevaar bestaan dat ik de vergunning voor de automatenhal misbruik voor witwasserij. Ik word neergezet als een notoire witwasser.” Het zit Kaatee hoog. Hij nam dan ook geen genoegen met het bewuste artikel en heeft bij de Raad voor de Journalistiek een klacht ingediend tegen Bart Middelburg en Het Parool wegens het niet toepassen van hoor- en wederhoor in hun publicatie over de Molensteeg. Zie ook crimesite.
Bondtehond: Eigenlijk zeg je dat Parooljournalisten zich voor hun artikelen over de Wallen voornamelijk baseren op de politie en de gemeente?
Kaatee: Zonder meer. De stelling ‘Crimineelste straat’ is opgehangen aan oncontroleerbare statistieken van de politie. Driemaal raden hoe de journalist aan die informatie komt. Vervolgens praat de journalist alleen met een woordvoerder van stadsdeel Centrum en met wethouder Asscher en niet met de ondernemers in de steeg, die de gang van zaken in de Molensteeg veel beter kennen.
Volgens Het Parool zijn de bedrijven er allemaal verdacht, laagwaardig of criminogeen. Met andere woorden, het soort bedrijven in de Molensteeg trekt criminaliteit aan. Door zulke berichtgeving blijven klanten weg.
In de Reguliersbreestraat zitten vijf gokhallen waarin 3x zoveel gokkasten staan dan in het hele Wallengebied. Toch noemt niemand van de gemeente de Reguliersbreestraat een criminogene straat. Nee, het stempel ‘criminogeen’ wordt alleen op de Wallen geplakt. Ondernemers in de buurt zijn het ondertussen zat om voortdurend gecriminaliseerd te worden.
Bondtehond: Maar jij bent toch vrijgesproken? Heb je aanwijzingen dat journalisten en de gemeente jou toch nog schuldig vinden aan de toen ten laste gelegde strafbare feiten?
Kaatee: Jazeker. De beeldvorming dat ik de boekhouder van Holleeder zou zijn heeft het OM er tijdens het proces goed ingepeperd. Dat verdwijnt niet zomaar, zelfs niet na een vrijspraak. De meeste journalisten hebben nu eenmaal een blind vertrouwen in het O.M. en luisteren met een half oor naar wat de verdediging tijdens een zitting inbrengt. Jij bent wat dat betreft een uitzondering. Jouw verslag van het getuigenverhoor van de échte boekhouder van Holleeder kun je zo naast het rechtbankverslag van de zitting leggen. Zo accuraat weergegeven. De kranten deden de volgende dag alsof de boekhouder uit Leusden niks te melden had terwijl de échte boekhouder van Holleeder verklaarde dat hij van 1995 tot 2006 Holleeder’s boekhouding deed, de aangiften inkomstenbelasting verzorgde en in 2005 bestuurder was van Holleeder’s vastgoed BV. Als je mij na die getuigenis toch blijft aanduiden als ‘de boekhouder van Holleeder’ heb je echt een plaat voor je hoofd. Tijdens de zitting bleek verder dat Plooij in juli 2005 huiszoeking had laten verrichten bij de boekhouder en diens afgelegde verklaring buiten het dossier had gehouden. Allemaal belangrijke details die de professionele journalisten hebben gemist. Ze hebben te weinig kennis van de zaak om alleen op hun geheugen te vertrouwen. Journalisten zouden beter moeten opletten of desnoods meeschrijven.
Bondtehond: Dat kan wel kloppen. Ik zie misdaadjournalisten als Paul Vugts en John v.d. Heuvel zelden notities maken tijdens een zitting.
Kaatee: Precies. Die krijgen hun info toch wel van de politie of van het Openbaar Ministerie. Dat is meestal hun enige bron. Zij vinden dat voldoende.
Een dag na de getuigenis van de echte boekhouder van Holleeder stond ik in de entree van de bunker te wachten tot de deur van de sluis open ging. Toen hoorde ik een verslaggeefster vragen aan Martijn de Rijk, je weet wel die slungel van BNR, hoe het getuigengehoor van de echte boekhouder van Holleeder was verlopen. Zegt die De Rijk tegen haar: “Nou dat stelde niks voor. Dat was gewoon een stoffig boekhoudertje, ook zoals hij praatte. Dat was voor mij wel de bevestiging dat Kaatee de echte boekhouder is van Holleeder.” Onbenullen als De Rijk zitten er dus ook tussen. Hij had niet eens in de gaten dat ik ondanks het dikke glas precies kon horen hoorde wat hij zei.
Bondtehond: Heb je die Martijn de Rijk hiermee geconfronteerd?
Kaatee: Omdat ook de advocaten deze figuur niet serieus namen door de onnozele vragen die hij hen voortdurend stelde, vond ik dat niet eens de moeite waard.
Bondtehond: Mij dunkt dat je samen met jouw advocaten je onschuld hebt aangetoond. Die vrijspraak ligt er gewoon. En het Openbaar Ministerie is niet in beroep gegaan.
Kaatee: Klopt. Maar eerherstel is een heel ander verhaal. Het Parool, een krant die door veel Amsterdammers wordt gelezen, zweeg over mijn vrijspraak tot er 9 maanden later een miniberichtje verscheen, overgenomen van het ANP, dat ‘de vrijgesproken Kaatee’ een schadevergoeding kreeg.
Wat een contrast met hoe die krant mij in het begin heeft neergezet. Ik was een stroman, witwasser en weet ik het allemaal. Ik zou op Endstra kantoor in de boeken hebben gekeken of er nog wat te halen zou zijn. Schandalig gewoon. Nog steeds probeert Het Parool de lezers wijs te maken dat ik niet zou deugen. Het lijkt wel alsof het O.M. hier achter zit. Er lopen natuurlijk rechtstreeks lijntjes naar justitie. De Parooljournalisten laten zich maar al te graag ‘voorlichten’ door politie en justitie.
Bondtehond: Een gevalletje, wiens brood men eet, wiens taal men spreekt?
Kaatee: Ik denk het. Het Parool laat herhaaldelijk blijken aan de kant van de overheid te staan. Zo komen officieren van justitie en politie er niet zo best vanaf in Priscilla’s boek Gangsterliefje tegen wil en dank. En als enige kwam Het Parool met een negatieve recensie. Paul Vugts zette Priscilla schaamteloos neer als een naïef vrouwtje dat tijdens de zittingen alleen maar zat te tekenen en maar niet wil begrijpen waarom de boze buitenwereld het op haar man heeft voorzien. Vugts weet wel beter: ‘Het is maar goed dat ze niet op de tribune zit bij het omvangrijke witwasproces tegen vastgoedmiljonair Jan Dirk Paarlberg, die volgens justitie ruim zeventien miljoen wegsluisde die Holleeder van Endstra had afgeperst. Ook in die zaak laat justitie nu en dan fijntjes blijken bepaald niet overtuigd te zijn van Kaatees onschuld’.
Bondtehond: Nou ja zeg. Zoals ik jou ken, laat je het er niet bij zitten tot ook dit is rechtgezet. Ik heb gelezen dat je ook wel begrijpt uit welke hoek dit komt. Je brief aan Koos Plooij staat immers integraal op je website. Onverwacht kwam zijn aanval tijdens het proces van Jan Dirk Paarlberg niet, schrijf je.
Kaatee: Op dat moment had ik dat stukje van Vugts natuurlijk gelezen. In Vrij Nederland stond ook iets dergelijks; volgens het OM zou ik hebben gefungeerd als een soort tussenpersoon tussen afperser Holleeder, witwasser Paarlberg en hun slachtoffer Willem Endstra.
Het OM heeft maling aan mijn vrijspraak maar heeft geen recht van spreken meer. Door niet in beroep te gaan verklaarde zij zich akkoord met de uitspraak van het hof: not guilty. Dan moet je daarna niet meer aankomen met beschuldigingen dat ik de ‘adjudant van Holleeder’ was.
De Haarlemse rechtbank heeft die stelling van het OM in de uitspraak in de Paarlberg-zaak trouwens volkomen genegeerd. Dat was duidelijk het gevolg van de openbaarmaking van mijn brief aan Plooij via mijn weblog. Ik heb dit gedaan omdat de officier publiekelijk had verkondigd dat mijn brief onbekend was bij het OM. Hij wilde niet dat mijn brief tot de processtukken ging behoren. Internet is een openbare bron en de rechters hebben langs deze weg toch kennis kunnen nemen van mijn verweer.
Bondtehond: Je had het ook op z’n beloop kunnen laten want aan jouw vrijspraak kan het OM toch niks meer veranderen. Die is onherroepelijk. Of denk ik nu iets te gemakkelijk? Ik sta natuurlijk niet in jouw schoenen.
Kaatee: Dat zie ik anders. Ondanks de vrijspraak denkt de gemeente er toch over na om mijn speelhallen te gaan sluiten, en bij het toepassen van de wet Bibob hoeft de gemeente niet eens te bewijzen dat er strafbare feiten zijn of worden gepleegd. Een vermoeden is al voldoende. De burgemeester hoeft dus alleen maar het requisitoir van het Openbaar Ministerie in de Paarlberg-zaak te citeren om het vermoeden van betrokkenheid bij strafbare feiten aannemelijk te maken. Daarom moest ik mij wel verzetten tegen de beschuldigingen van Plooij. Niet alleen omdat ze onterecht zijn, maar ook omdat ze mijn zakelijke ondergang kunnen betekenen.
Bondtehond: Zo had ik het nog niet bekeken.
Kaatee: Daar komt nog bij dat het financieel ook niet echt voor de wind gaat. De toegekende schadevergoeding was maar een fractie van de werkelijke kosten die ik heb gemaakt in verband met de strafzaak en de Bibob-procedure. Om kosten te besparen val ik mijn advocaten tegenwoordig zo min mogelijk lastig.
Bondtehond: Maar je speelhallen draaien toch goed?
Kaatee: De tijd dat het exploiteren van een automatenhal lucratief was, is al lang voorbij. Mensen gokken tegenwoordig op internet. En halverwege 2008 heeft de overheid kansspelbelasting ingevoerd in de branche. Over de speelautomatenopbrengst wordt ruim 80% méér belasting geheven dan voorheen.
Bondtehond: De overheid heeft er dus belang bij dat je openblijft want anders lopen ze inkomsten mis?
Kaatee: Ik ben bang dat de druk van hogerhand om mijn bedrijven te sluiten het wint van het gemis aan belastinginkomsten. Zo hield de politie begin vorig jaar herhaaldelijk preventieve fouilleeracties in mijn speelhal. Dat heeft mij anderhalf ton aan omzet gekost omdat de meeste klanten daarna ergens anders gingen spelen.
Bondtehond: In jouw zaak? Die fouilleeracties vinden toch alleen plaats op straat en in metrostations?
Kaatee: In de praktijk blijkbaar niet. En zoiets gaat als een lopend vuurtje. Een zaak waar de politie om de haverklap binnenvalt gaan klanten mijden. Geef ze eens ongelijk. Wie vindt het nou prettig om herhaaldelijk door agenten lastig gevallen te worden terwijl je roulette zit te spelen en hoopt dat je favoriete nummer valt? In Holland Casino zie ik dat niet gebeuren.
Bondtehond: Wat doe je eraan?
Kaatee: Ik heb een officiële klacht ingediend bij de burgemeester. Sindsdien zijn er geen fouilleerteams meer binnen geweest en zijn veel vaste klanten weer teruggekomen.
Bondtehond: Is het op de Wallen door de plannen en maatregelen van de gemeente stiller geworden?
Kaatee: In december 2007 kwam het stadhuis ineens met berichten naar buiten over vrouwenhandel, laagwaardige en criminogene bedrijven en onderwereld die de baas was op de Wallen. De helft van de ramen moest verdwijnen. Dat nieuws ging de hele wereld over. Zoals het gemeentebestuur over de buurt sprak, leek het wel een negatief reisadvies. In januari 2008, toen van een economische crisis nog geen sprake was, gingen de omzetten van de meeste bedrijven op de Wallen dan ook in een rap tempo omlaag vergeleken met voorgaande jaren. Zo’n impact had het.
Bondtehond: In het Van Traa rapport werd ook al gesproken over 16 niet bij naam genoemde criminele ondernemers die op de Wallen de dienst zouden uitmaken. Is de situatie dan niet veranderd sinds de jaren negentig?
Kaatee: Van de figuren die in het de Van Traa rapport werden genoemd zijn er weinig meer over op de Wallen. Ik heb geen idee wie de gemeente nu bedoelt met onderwereld of maffia. In een ingezonden brief aan Het Parool heb ik daar naar gevraagd. Daarop reageerde de fractievoorzitter van de PvdA die mij eerst woorden in de mond legde en vervolgens beweerde dat ik spookverhalen verkondigde. Volgens hem lag de werkelijk macht op de Wallen wel degelijk bij verschillende criminele organisaties maar hij noemde weer geen namen.
Bondtehond: De PvdA vertelt dus zelf spookverhalen?
Kaatee: Ze worden in ieder geval onvoldoende onderbouwd. En ondertussen zijn al veel raambordelen gesloten.
Bondtehond: Van het wereldberoemde Amsterdamse Red Light District dat jaarlijks vele tienduizenden toeristen trekt blijft op die manier weinig over.
Kaatee: Inderdaad. Tenzij je komt voor de slecht onderhouden modevensters, door de gemeente ‘fashion hotspot voor de internationale modeliefhebber’ genoemd. In de voormalige raambordelen van Charles Geerts hebben prostituees plaatsgemaakt voor tassen, jurkjes met bloemen en een paar kapstokken met lege klerenhangers. Het is geen gezicht maar zo faciliteer je in ieder geval geen vrouwenhandel.
Bondtehond: Laten we hopen dat ze op het stadhuis bij zinnen komen.
Kaatee: Ja, beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
Bondtehond
