woensdag 21 september 2016

'Je kunt gewoon kapot zijn van verdriet'

Het onderzoek ter zitting in het Passage-proces gaat nu echt richting de afronding. Dinsdag stond in het teken van persoonlijke omstandig-heden van de verdachten en slachtofferverklaringen van nabestaanden van slachtoffers. Als eerste was Pinny Song aan de beurt, maar zij had ervoor gekozen niet aanwezig te zijn. Namens haar was wel haar advocaat Mr. Stijn Franken naar het JCS gekomen. Het Hof vond het echter niet nodig dat het schriftelijke stuk voorgedragen werd. Nan Paul de B. was daarna aan de beurt, vervolgens Jessy Remmers en tot slot Moppie Rasnabe. Sjaak Burger was niet aanwezig, maar ook de raadsman van Burger was niet aanwezig. Mr. Meijering, die 's middags aanwezig was met Dino Soerel, kreeg geen gelegenheid van het hof om in te vallen voor Mr. Marnix van der Werf om alsnog iets te zeggen namens Burger. Dit omdat het voor de ochtend stond gepland.


Het eerste slachtoffer, George van Dijk, was wegens omstandigheden met zijn kinderen verhinderd om vandaag naar het JCS op Schiphol te komen. Het OM had zijn advocaat weten te bereiken, die dat vertelde. Van Dijk mag nu van het Hof op maandag 26 september komen om zijn slachtofferverklaring voor te dragen. 's Middags waren de nabestaan-den van Thomas van der Bijl, waaronder zijn dochter April van der Bijl en zus Caroline van der Bijl, aanwezig in de rechtszaal. Zij namen voor in de rechtszaal plaats voor het Hof en eigenlijk barste de dochter van Thomas van der Bijl meteen in tranen uit. Zij las haar slachtoffer-verklaring voor van papier, maar moest een paar keer even stoppen met voorlezen omdat ze op momenten nauwelijks uit haar woorden kon komen, overmand door verdriet. April is een aardige meid die ik even sprak tijdens de zitting van 25 maart jl., echter de zitting ging toen achter gesloten deuren verder.

Priscilla van der Bijl wilde niet aanwezig zijn. En Caroline Rijke, de weduwe van Thomas van der Bijl, wilde ook niet aanwezig zijn. De broer van Tonny van Maurik, Peter van Maurik, wilde niet aanwezig zijn. In de zaak Cobra las officier van justitie een slachtofferverklaring voor van de zus van Anne de Witte. De familie van Henie Shamel waren ook niet aanwezig en wilden geen informatie verstrekken aan het OM. De nabestaanden van Cees Houtman, Maria Houtman en haar twee kinderen, konden vandaag niet aanwezig zijn, maar komen mogelijk maandag de 26e om het woord te voeren, dan wel hun vorderingen toe te lichten. De nabestaanden van Djordje Ilic hadden niets laten weten en die van Salim Hadziselimovic hebben een schriftelijk slachtoffer-verklaring naar het OM gestuurd waarvan ze willen dat die wordt voorgedragen door het OM, maar dat gebeurt pas bij het requisitoir. Dan zullen zij wél aanwezig zijn. In de zaken van Leen Bosnie, August Adjoeba en Atilla Önder is er geen informatie meer gestuurd vanwege informatie afkomstig uit het proces in eerste aanleg, wat dat ook betekenen mag...?

Helaas gaat het opschrijven van zo'n voorgelezen slachtofferverklaring te snel om volledig te kunnen weergeven, maar als ik uit geheugen put, bleef me het meeste bij dat de emotionele April van der Bijl een mooi stuk tekst had opgesteld ter nagedachtenis aan haar vader. Het gemis is tien jaar na de dood van haar vader nog altijd zeer groot. Maar ze was ook boos.

Ze vertelde dat ze in 2006 na de dood van Kees Houtman in café De Hallen aan haar vader vroeg hoe het met hem was. Haar vader zei: "Eep, ik ben moe" en gebruikte ook het woord 'levensmoe'. Ze vond dat een gek klinkend woord, maar op die manier kon haar vader zijn gevoel omchrijven. April schrok ervan, maar kon niets doen en luisterde naar hem. Hij vertelde dat hij Kees zo miste en zo verdrietig was. "Kees was me vriend", zei hij. April vond het erg om hem zo te zien en begreep meteen wat voor gevoel hij bedoelde. Haar vader deelde niet vaak zijn gevoel op deze manier en dat gevoel wat hij toen had, heeft zij nu ook. "Mijn vader was mijn vriend en die moet ik nu missen", zei ze. Dat gevoel vreet je van binnen op en wil ze niet. Ze snapt waarom haar vader ging praten, hij wilde het afpersen en moorden stoppen.

April van der Bijl: "Zo ga je niet met mensen om, dan ga je te ver. En dat heeft hij ook gezegd. Wat we even niet mogen vergeten, is dat mijn vader zijn nek heeft uitgestoken om andere mensen te beschermen, te waarschuwen en te vertellen hoe het echt zit. Wat de onderzoekers allemaal hebben bereikt, is allemaal in werking gesteld na mijn vader's dood. Het is vervelend om te zeggen. Maar als iedereen nu eens zou zeggen hoe het echt zit, daar hebben wij toch recht op?"
"Ik heb vaak voorbij horen komen de afgelopen jaren dat hij een lieve man was en dat je hem kon vertrouwen. Hij had gewoon zijn grenzen. Mijn vader heeft het niet verdiend om zo te sterven. Hij is ten onrechte vermoord"

Hierna ging April van der Bijl in op de foto's die verschenen op de site van Martin Kok.
April: "Laatst nog doken er foto's op die zijn gemaakt door het onderzoeksteam, vlak nadat hij doodgeschoten is. Hij ligt in De Hallen, zijn gezicht onder het bloed, de kogelgaten goed zichtbaar. Ik heb de foto's gelukkig niet gezien, maar mijn vriend heeft ze wel beschreven. (huilt hard) Ik snap gewoon niet hoe die foto's op straat komen. Maar dit soort dingen, ik weet gewoon niet hoe ik hier mee om moet gaan. En ik ben iedere dag bang dat ik dit soort nare dingen van hem hoor of zie, waar ik niet op voorbereid ben. Ik wil hem toch op z'n minst ook nog leuk herinneren! Dit is toch geen normaal leven voor mij? Ik word steeds naar het verleden getrokken en dan moet opnieuw afscheid van hem nemen. Dat is keihard, al 10 jaar lang! Ik maak me druk om alles en ben veel te snel gestresst, maar ik moet er wel iedere dag zijn voor mijn gezin. En dat vechten tegen mijn verdriet maakt me heel moe. Ik mis mijn vader heel erg. Ik ben heel boos, kwaad en verdrietig en dat wil ik niet. Ik vind het zo jammer. Ik ben zo ontzettend trots op mijn vader en nog trotser omdat ik zijn dochter mag zijn.... Ik beëindig mijn toespraak. Dat was het. Bedankt voor uw tijd."
Tot slot zei ze: "Ik heb het gedaan. Ik ben zo blij". (huilt hard)
Voorzitter: Neemt u maar een slok water.
April: "Ik had mezelf voorgenomen dat ik niet zou gaan huilen".
Voorzitter: "Zo werkt dat niet".
April: "Dat trek ik toch niet, nee...".
Voorzitter: "Vind u het prettig als we even onderbreken, of zegt u: we kunnen wel verder gaan?"
April: "Nee, gaat u maar verder".

Hierna kon Carolien, de zus van Thomas van der Bijl, ook wat voorlezen. Maar de voorzitter ging eerst nog even in gesprek met April. April vertelde dat ze nu ze bijna dertig is merkt dat ze anders is dan mensen van haar leeftijd. Dat vind ze erg jammer. Ze vecht nog vaak tegen haar emoties en is soms weer een tijd van slag. Dan moet ze echt vechten om weer een beetje normaal te voelen. Ze heeft wel een tijdje psychologische hulp gehad, maar dat hielp niet zo goed bij haar, dus daar is ze mee gestopt. Het was ook moeilijk te combineren met de opvoeding van haar drie kinderen. Ook slikte ze medicijnen, anti-depressiva. Ze had nl. ook periodes dat ze zo depressief is en daarom zichzelf bijna wat aan zou willen doen: "Je kunt gewoon kapot zijn van verdriet"... Daar is ze uiteindelijk wel mee gestopt en heeft pillen langzamerhand afgebouwd. Ze zei op een gegeven moment: "Ik wil dit niet meer, ik wil het gewoon zelf kunnen verwerken"...

Het kwam er wel op neer dat deze knappe jonge vrouw, moeder van drie kinderen met haar vriend, haar intense verdriet nog niet te boven is, wat natuurlijk ook zeer logisch is. Maar in het toespraakje van Carolien, dat ze namens alle broers en zussen Van Thomas voordroeg, bleek goed dat ze het boek nog niet kunnen sluiten vanwege nieuws, processen, foto's, brieven en gebeurtenissen zoals laatst, toen Martin Kok foto's op zijn site zette van Thomas, kort na Thomas z'n dood in Café De Hallen.

Carolien: "Martin Kok noemt zich een vriend van Thomas, maar hij plaatst foto's uit een politiedossier die wij nooit hadden mogen zien....  En ze waren erg. En dat doet veel verdriet om deze foto's te zien. Joop denkt dat de foto's van Martin Kok van de advocaten afkomstig zijn. Wij zijn er niet blij mee met dat Fred Ros vrijkomt als kroongetuige, maar we denken wel dat hij de waarheid spreekt. Martin Kok vertelt nooit wat over Dino Soerel, waarom niet? Maar wel over de Neus en Ros... Maar Soerel wordt wel genoemd als opdrachtgever van Thomas, maar daar wordt nooit over gesproken....

Tot zover. Een hoop positieve dingen over haar broer in elk geval en over wonden dus die nog niet geheeld zijn, of ze worden weer open gereten door het verschijnen van foto's op internet. De suggestie dat advocaten daarachter zouden zitten, wil ik wel wat over opmerken. Daar geloof ik niet zo in. Integendeel juist, omdat ik een keer op mijn vingers getikt werd door Mr. Nico Meijering die mij kort na publicatie van een foto belde. Het was er één van Kees Houtman onder een laken in de hal van zijn woning. Ik had die (beetje onnadenkend achteraf) verwerkt in een collage bij een artikel. Meijering vroeg me of ik dat wel verstandig vond, met oog op het verdriet van nabestaanden als die daarmee zouden worden geconfronteerd. Rekening houdende met het idee dat deze het Passage-proces mogelijk ook wel zouden volgen via deze site. Toen heb ik die er maar meteen vanaf gehaald. Dus om nu te verwachten dat advocaten dit gelekt zouden hebben, lijkt mij tamelijk vergezocht. Welk belang zouden zij ermee dienen? Dat zie ik niet, eerlijk gezegd.

In ieder geval gaat het proces aanstaande maandag verder. Dan komt als het goed is Maria Houtman. Zij en haar kinderen zijn uitgenodigd. En George van Dijk is ook nog welkom op die dag. Het Hof vond het woord van George van Dijk in elk geval belangrijk genoeg dat het verzuim om vandaag aanwezig te zijn hem werd vergeven.

Bondtehond